Meer windkracht, minder CO2-uitstoot | Maritiem Nederland
Opinie

Worden vrachtschepen binnenkort weer door de wind aangedreven?


Meer windkracht, minder CO2-uitstoot

Gerald Schut | woensdag 18 augustus 2021
Zeevaart

De scheepvaart is goed voor 3 procent van de wereldwijde CO2-uitstoot. Het doel van het IMO is om in 2050 de uitstoot ten opzichte van 2008 gehalveerd te hebben en dat doel zal waarschijnlijk worden opgeschroefd. Koopvaardijschepen met klassieke zeilen zullen we niet snel terugzien, maar hoe kansrijk zijn nieuwe vormen van windaandrijving op grote vrachtschepen?

Tot nog toe werd de scheepvaart door beleidsmakers uit de wind gehouden als het ging om klimaatbeleid. De emissies van de internationale sector worden niet aan nationale overheden toegeschreven. Maar dat lijkt te gaan veranderen nu de Europese Unie in de voorstellen voor de Green Deal ook de scheepvaart wil gaan opnemen in een systeem voor emissiehandel. De Amerikaanse klimaatgezant John Kerry kondigde eerder dit jaar aan dat hij scheepvaartorganisatie IMO onder druk wil zetten om de klimaatdoelen aan te scherpen.

10 tot 30 procent reductie

Volgens Gavin Allwright van de International Windship Association kan gedeeltelijke windaandrijving de CO2-uitstoot van schepen met 10 tot 30 procent reduceren. Inmiddels varen er wereldwijd 15 vrachtschepen met windaandrijving terwijl er aan nog eens twee dozijn wordt gewerkt. Volgens een studie voor de Europese Commissie uit 2016 zal het in 2030 financieel rendabel zijn om 3.700 tot 10.700 bestaande schepen van vormen van windaandrijving te voorzien.

Onlangs maakte de New York Times een rondgang langs een aantal bedrijven die werken aan windaandrijving voor vrachtschepen. In alle gevallen is het uitgangspunt van de techniek identiek aan het mechanisme dat ervoor zorgt dat klassieke zeilschepen door wind in de zeilen worden voortgestuwd. Of het nu zeilen van textiel zijn of pilaarvormige Flettner rotoren, de aandrijving is zo ontworpen dat aan de ene kant onderdruk ontstaat en aan de andere kant overdruk. Daardoor komt het schip in beweging. Er wordt gewerkt aan augmented reality om te compenseren voor het geblokkeerde zicht door de windaandrijving.

Kiezen voor meer wind

Het zou ervoor kunnen zorgen dat scheepsroutes veranderen. In plaats van de kortste route te nemen kan het voor een door wind aangedreven schip energetisch interessanter zijn om routes met veel wind te kiezen. Daarin speelt software die routes optimaliseert op basis van windpatronen een rol.

‘Het kan energetisch interessant zijn om langere routes met meer wind te kiezen’

Er zijn zelfs ook plannen voor een smal schip dat hoog boven het water uitsteekt, waardoor een deel van de romp zelf als zeil kan fungeren en ontwerpen om vliegers aan een vrachtschip te hangen. Met financiële steun van de EU heeft agro-bulktransporteur Cargill (opdrachtgever voor 600 bulkcarriers wereldwijd) de Britse start up BAR Technologies (Ben Ainslie Racing, opgericht door de gelijknamige Britse Olympisch zeilkampioen) ingeschakeld om een 230 m lang bulkvrachtschip te voorzien van 40 m hoge WindWings: een soort verticale lichtgewicht vliegtuigvleugels van composietvezel en hars, die aangestuurd met sensoren van vorm veranderen om de meeste wind te vangen.

Bij te harde wind worden de wings automatisch ingetrokken. In havens of onder een brug kunnen ze ook in binnen een kwartier ‘opgevouwen’ worden, zodat ze kranen niet in de weg zitten. De WindWings worden in een scheepswerf in China voor de zomer van 2022 geïnstalleerd. In Groningen heeft het Nederlandse Econowind eerder dit jaar een vrachtschip van 3.600 deadweight ton (DWT) uitgerust met twee Ventifoils: 10 m hoge Flettner rotoren.

Betere business case

Volgens het Maersk Mc-Kinney Moeller Center for Zero Carbon Shipping, dat onderzoek doet naar windaandrijving, zouden er binnenkort serieuze aantallen schepen op de markt moeten komen met zero carbon fuels. Aangezien die duurder zijn dan reguliere scheepbrandstof wordt de business case voor windaandrijving daarmee interessanter. Die zou dan meer dan de helft op brandstofkosten kunnen besparen.

www.bit.ly/3sPPPkN 

www.bit.ly/3kxZeJO

Partners Maritiem Nederland