Stiller heien op zee kan leiden tot minder vissterfte | Maritiem Nederland
Nieuws
Vissersschepen tot 45 meter zouden vrije doorvaart in windparken moeten krijgen (foto: Koos de Visser)

Stiller heien op zee kan leiden tot minder vissterfte

redactie | donderdag 3 mei 2018
Visserij, Offshore Wind

Met de bouw van nieuwe windparken op zee neemt geluid onder water flink toe. Heien we het leven in de Noordzee naar de knoppen of valt het mee en is de herrie een offer dat we moeten brengen voor een groenere samenleving? Die vraag komt aan de orde in de aflevering 'Kabaal op zee' van wetenschapsprogramma Focus.

Voor visser Dirk Kraak van actiegroep 'Eendracht maakt kracht' is het een uitgemaakte zaak. De klappen van de hei-installaties bij de aanleg van windmolens op zee zaaien dood en verderf op de zeebodem. Hij heeft het met eigen ogen gezien, zegt hij in de Telegraaf. "Alle platvissen sterven. Ze komen gewoon morsdood bovendrijven.

Op 2 juni organiseren de kottervissers die zijn verenigd in de actiegroep een protestmars in Amsterdam. Het plan is dat enkele kotters vanuit IJmuiden opstomen en afmeren achter het Centraal Station in Amsterdam. Daarvandaan vertrekken de vissers vanaf 11.00 uur richting de Dam. 

"We willen dat er een groot onderzoek komt naar de gevolgen van de heiwerkzaamheden. En als die parken er toch komen, willen we compensatie”, zegt Kraak. Voor de visserij en aanpalende sectoren is de potentiële schade 700 miljoen euro per jaar, schat hij. 

Marinebioloog

Over de gevolgen van de heiwerkzaamheden op het gedrag van vissen is nog weinig bekend. Wageningen Universiteit wil daar graag naar onderzoek doen, zegt marinebioloog Erwin Winter. "Buiten een straal van 100 meter van de heiwerkzaamheden zien wij geen extra vissterfte", constateert hij.

Over de gevolgen voor de visstand als de windmolens eenmaal draaien, kan Winter wel wat zeggen. "We hebben hebben in onderzoeken niet gevonden dat vissen veel hinder ondervinden van de windparken. Op de fundamenten zien we zelfs een hele nieuwe levensgemeenschap verschijnen die weer andere vissoorten trekt, zoals de steenbolk, een soort kleine kabeljauw.”

Stille heimachine

De ontwikkelingen in de offshore windsector staan ook niet stil. Zo heeft het Nederlandse bedrijf Fistuca de ’blue hammer’ ontwikkeld, naar eigen zeggen de ’stilste’ heimachine voor op zee. Deze machine kan palen met een doorsnee van tien meter de zeebodem in slaan, maar gebruikt daarvoor het gewicht van water in plaats van een hard dreunende metalen kop. "We maken daarmee tot 20 decibel minder geluid dan conventionele hei-installaties”, zegt Fistuca-oprichter Jasper Winkes in de Telegraaf.

Deze zomer komt er een test met de blue hammer op de Noordzee (zie ook de video hieronder). Huisman Equipment, de Schiedamse specialist in offshore kranen, heeft inmiddels een belang genomen in Fistuca. En bedrijven als Shell, Vattenfall, Eon en Statoil hebben zoveel vertrouwen in de technologie dat zij ’meerdere tonnen’ investeren om deze test mogelijk te maken.

Het gaat de bedrijven niet louter om dierenliefde maar ook om eigenbelang. "Bestaande geluidsbeperkende maatregelen -  zoals een kunstmatig geluiddempend ’luchtbellenscherm’ opgetrokken rond een hei-installatie met een speciaal schip en luchtslangen - zijn peperduur", aldus Winkes.

Partners Maritiem Nederland