Onderzoek naar ondergang koopvaarder Van Imhoff | Maritiem Nederland
Nieuws
Bij het zinken van de Van Imhoff kwamen 412 Duitsers om het leven.

Onderzoek naar ondergang koopvaarder Van Imhoff

redactie | woensdag 17 november 2021
Zeevaart, Marine

Bijna tachtig jaar na dato komt er een onderzoek naar de ondergang van de Van Imhoff. Het Nederlands Instituut voor Militaire Historie (NIMH) verdiept zich in de toedracht en nasleep van deze scheepsramp. Het Nederlandse koopvaardijschip werd op 19 januari 1942 door een Japans vliegtuig gebombardeerd. Meer dan 400 Duitse burgers kwamen om het leven.

De Nederlandse bemanning en bewakers verlieten het zinkende schip. De 477 Duitse burgergeïnterneerden in het scheepsruim lieten ze achter. Meer dan 400 van hen kwamen om. Deze burgers waren sinds mei 1940 vanwege hun Duitse afkomst in Nederlands-Indië geïnterneerd. Het was de bedoeling hen vanwege de verwachte Japanse aanval op Nederlands-Indië naar interneringskampen in Brits-Indië te brengen.

Rol Nederlandse staat

Het historisch onderzoek gebeurt op verzoek van de ministeries van Binnenlandse Zaken en Defensie. Het richt zich onder meer op de periode van internering, de scheepsramp zelf en de nasleep voor de nabestaanden. Ook de rol van de Nederlandse staat wordt onderzocht. 

Het is de bedoeling om de slachtoffers ‘een gezicht’ te geven. Daarvoor wil het NIMH samenwerken met nabestaanden. Het onderzoek neemt ongeveer twee jaar in beslag. Naar verwachting worden de conclusies in 2024 gepresenteerd.

Indrukwekkende documentaire

De scheepsramp van de Van Imhoff wordt beschouwd als een van de grootste Nederlandse doofpotaffaires na de Tweede Wereldoorlog. Uit correspondentie tussen de gouverneur-generaal van Nederlands-Indië, Alidius Tjarda van Starkenborgh, en de toenmalig Nederlandse minister van Defensie, Eelco van Kleffens, blijkt dat de Nederlandse regering in 1942 de verslaggeving over de ramp dirigeerde, zodat het leek alsof de slachtoffers direct na de torpedoaanval om het leven waren gekomen en niet door toedoen van Nederlands besluit. Ook de kapitein hield angstvallig stil wat er werkelijk gebeurd was, zodat het Nederlandse volk vrijwel niets wist van de ramp.

In december 2017 werd de driedelige documentaite 'Over de ondergang van de Imhoff' van de regisseurs Dick Verkijk en Kees Schaap uitgezonden op BNNVARA. Deze documentaire is gebaseerd op de reportage die Verkijk in 1965 maakte voor de VARA-nieuwsrubriek Achter het Nieuws. Het bestuur van de omroep vond deze reportage 'te gevoelig om uit te zenden'. Het werk van Verkijk bleef ruim vijftig jaar op de plank liggen.

De driedelige documentaire Over de ondergang van de Imhoff is terug te kijken op NPOStart.

Partners Maritiem Nederland