Kijk hoe modern onze sector is | Maritiem Nederland
Nieuws
Annet Koster tijdens een recent interview met de tv-zender France24.

Coronacrisis helpt KVNR om zeevaart meer zichtbaar te maken


Kijk hoe modern onze sector is

Karin Broer | maandag 6 juli 2020
Zeevaart, KVNR-lid aan het woord

Ruim twee jaar staat Annet Koster aan het roer van de Koninklijke Vereniging van Nederlandse Reders (KVNR). Leden signaleren dat er een frisse wind waait. De directeur is trots dat de zeevaart als sector steeds zichtbaarder is. Sinds de coronacrisis staat ze vrijwel elke week de landelijke en internationale media te woord. 

Koster had al snel door dat covid-19 een belangrijke impact op de sector zou krijgen. “Toen het virus in China opdook, waren er al heel snel leden die er last van kregen.  Op kantoor zei een aantal collega’s meteen: dit wordt huge. Toen hebben we gekeken: hoe moeten we dit oppakken en hoe gaan we communiceren?”

– De KVNR was er snel bij.

“Ja, we waren voorbereid, maar wat de echte impact op onze sector zal zijn weten we nog steeds niet. De gevolgen verschillen ook binnen onze vereniging. De containerfeeders, cruise en ferry’s kregen heel snel te maken met de gevolgen, maar andere segmenten merken nog weinig. Er zijn reders die nog doorvaren op basis van contracten van vóór de coronacrisis waar bij wijze van spreken nog niets aan de hand is. Het verschilt enorm, de reefers bijvoorbeeld doen het juist heel goed. Maar de tankers, chemie, bagger, dat gaat allemaal minder. De spotmarkt heeft het zwaar, de tarieven staan onder druk. Er is natuurlijk enorm veel aanbod. We hopen dat dit niet weer een race to the bottom is.”

– En dan is er het probleem van de bemanningswisselingen.

“Ja, dat was vier maanden geleden een probleem en dat is het nu nog steeds. Dat is echt heel erg. Er dreigt een humanitaire ramp. We lopen het gevaar dat het hele goederenvervoer stil valt. De internationale vakbond van zeevarenden, ITF, heeft zeevarenden opgeroepen om dan maar niet meer te varen. Ik ben het 200 procent met hen eens dat het zo niet langer kan, maar om dan te zeggen ga maar niet meer varen… Zo krijgen reders, en dus ook zeevarenden, het nog lastiger. En de zeevarende komt hier nog steeds niet mee naar huis.”

– Heeft de inzet van de KVNR geholpen?

“Ja en nee, het probleem is er nog steeds maar we hebben wel kleine succesjes behaald. Zo hebben we de samenwerking met KLM gerealiseerd waardoor we verbindingen hebben met luchthavens die als hubs voor zeehavens fungeren. We hebben voor elkaar gekregen dat op Schiphol Visa on Arrival (VOA’s) aan zeevarenden kunnen worden uitgereikt.”

'Het zou goed zijn als zeevarenden aangemerkt worden als ‘vitaal’ en dat zij mogen reizen in een land dat op slot zit'

“Dat zijn succesjes, maar we kunnen nog steeds maar mondjesmaat bemanning wisselen. Die hubs met de KLM zijn heel mooi, maar als de Filipijnse overheid nationale restricties hanteert voor het aantal mensen dat het land binnen kan komen, dan schiet het niet op. We merken ook dat er op diplomatieke posten knelpunten zijn. Wij willen graag dat er binnen de EU een ontheffing komt voor visa voor zeevarenden. Het VK doet dat al, we willen binnen Schengen ook graag zo’n ‘waiver regeling’. Het zou goed zijn als zeevarenden aangemerkt worden als ‘vitaal’ en dat zij wel mogen reizen in een land dat op slot zit. Maar het ziet er nog niet goed uit.”

– Zijn er lichtpuntjes?

“Ja, er zijn wel kleine lichtpuntjes. Op de Filipijnen is het maximum aantal mensen dat wordt toegelaten in het land van 600 naar 2.000 gegaan. Dat scheelt weer iets. Op 17 juni heeft de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) het contingency plan bijgewerkt. Dat betekent dat bepaalde certificeringen en vergunningen opnieuw automatisch verlengd worden, dat is heel fijn.”

– De KVNR is veel te zien geweest in de nationale media de afgelopen tijd.

“De zeescheepvaart is een relatief onzichtbare branche, letterlijk een ver-van-het-bed-show voor veel mensen. Dat is jammer als je bedenkt dat maar liefst 90 procent van alles over zee wordt vervoerd. Het is heel erg, maar de coronacrisis helpt wel om ons meer zichtbaar te maken. Daar zijn we al langer mee bezig als KVNR. Nu zijn we bijna wekelijks in de vak- en nationale media te zien geweest. Het goede eraan is dat het wel gaat over een probleem, maar zonder dat er negatief over de branche zelf wordt gedaan. Dat is dan het enige positieve van deze crisis.”

“In het verleden ging het al heel snel over de uitstoot, de vervuiling of over uitbuiting – daar willen we af. Zeevaart is relatief de schoonste mobiliteit, als sector moeten en zijn we keihard verder aan het verduurzamen. Ik wil de sector laten zien zoals we zijn, we zijn traditioneel als het gaat om kernwaarden, maar operationeel ook heel modern en vooruitstrevend, met moderne schepen, met oog voor de bemanning.”

– De KVNR reageerde positief over de aanbevelingen van de commissie-Remkes over de stikstofaanpak.

“Ja, in die zin dat we mogelijkheden zien om verder op te pakken waar we al mee bezig zijn. Het is nog wel een brei aan cijfers die niet altijd goed te volgen is. Maar de maatregelen passen helemaal bij onze ambities op het gebied van milieu en klimaat en ook bij de nationale Green Deal die we vorig jaar hebben afgesloten. Zolang de maatregelen maar in internationale context worden geplaatst ten behoeve van het gelijke speelveld, vinden we het prima.”

Nu met de lage olieprijs is verduurzamen wel lastig.

“Het wordt natuurlijk moeilijker om de business case rond te krijgen, maar vergeet niet dat de ambitie wel diep zit. Bij plotselinge vraaguitval waar onze reders nu mee te maken hebben, is het lastig om te investeren in concrete plannen. Maar als er weer wat licht aan de horizon is, ben ik er van overtuigd dat bij elk nieuw schip, elke refit, ingezet wordt op ‘zo schoon mogelijk’. Zeeschepen varen decennia op het water, dat betekent dat je geschikte schepen moet hebben om aan toekomstige regelgeving te voldoen of ze waar nodig te kunnen aanpassen. Ook dat is onderdeel van de business case. Het is dan ook geen wonder dat de reders zelf ver vooruit kijken.”

'Gezien de grote investeringen is het voor reders belangrijk dat een overheid niet halverwege de regels verandert'

“Daarbij vinden we een betrouwbare overheid heel belangrijk. Voor reders gaat het vaak over enorme investeringen en dan is het belangrijk dat een overheid niet halverwege de regels verandert. Neem de zwaveldiscussie, sommige reders hebben geïnvesteerd in scrubbers en andere zijn overgestapt op laagzwavelige brandstof. Dat zijn ondernemerskeuzes. Hetzelfde geldt voor de keuze van een brandstof. Wordt het LNG, methanol of nog iets anders? Dan moet je niet hebben dat de overheid halverwege een van de keuzes gaat verbieden.”

– Bent u daar bang voor?

“Daar moeten we zeker alert op zijn. In wet- en regelgeving zou een ‘grandfather clause’ moeten zitten. Je moet niet hebben dat de early adopters worden gestraft. We hebben een heleboel uitdagingen maar een overheid moet betrouwbaar zijn. Wat mij betreft is dit ook een bruggetje naar Covid-19. Toen iedereen in rep en roer was, is de Nederlandse overheid met steunmaatregelen gekomen. Die moeten ook voor lang-cyclische bedrijven gelden. Het kan niet zo zijn dat bedrijven die nu pas de impact voelen, geen steun krijgen omdat iedereen weer is overgegaan tot de orde van de dag.”

– U bent directeur sinds 2018, bevalt het?

“Ja, het bevalt enorm goed. Twee en half jaar geleden zei ik op de nieuwjaarsbijeenkomst: we willen een branchevereniging 3.0 zijn. We willen klaar zijn voor de toekomst, we willen binding hebben met de leden en daarvoor moeten we voortdurend het gesprek aangaan. Hoe meer contact, hoe meer je weet wat er speelt, en hoe beter onze dienstverlening kan worden. In een vereniging blijft altijd veel te doen, maar we zijn op de goede weg.  En ik ben ontzettend trots op het team. Ik ben geen specialist, die zitten in ons team. En dat zijn mensen die ook in internationaal verband in Europa vaak worden geraadpleegd.”

“Ik ben ook trots op dat we als sector zichtbaarder zijn geworden en er beter in slagen onze toegevoegde waarde te laten zien. ‘Kijk hoe modern onze sector is!’ Het zit niet in de genen van de reder – noch in die van de KVNR – om heel zichtbaar te zijn, maar hierin hebben we een duidelijke draai gemaakt. Ik wil laten zien dat de zeescheepvaart een enorm mooi visitekaartje voor Nederland kan zijn.”

Partners Maritiem Nederland