Eerste industriële afnemer die helpt het stroomnet balanceren
Nobian past productie aan op stabiliteit stroomnet
Mark van der Heijden | dinsdag 19 oktober 2021
Havens
Nobian - de vroegere dochteronderneming van Nouryon gespecialiseerd in industrial chemicals - zal de chloorproductie in zijn Rotterdamse fabriek automatisch aanpassen als er plotseling meer of minder stroom beschikbaar is. Het is de eerste industriële afnemer die Vattenfall helpt om het stroomnet beter in balans te houden.
Het groeiende aanbod van zonne- en windenergie zorgt voor steeds grotere pieken en dalen in het stroomaanbod. Om vraag en aanbod in balans te brengen, gebruiken netbeheerders als TenneT het regelvermogen. Zij vragen leveranciers, onder andere Vattenfall, om de productie in gascentrales aan te passen en zo snel meer of minder stroom te leveren.
Nieuw is dat nu ook een verbruiker, Nobian dus, aan dit regelvermogen is toegevoegd. Is er een onverwacht tekort aan elektriciteit, dan zal Nobian zijn productie van chloor verlagen – en andersom. Deze aanpassing verloopt volautomatisch en biedt Vattenfall 40MW aan flexibele capaciteit op een totale flexibiliteit van de hele industrie van + en - 290MW (=580MW).
Intraday markt
Grootverbruikers als Nobian kopen hun energie voor een bepaalde dag voor het grootste deel ver van tevoren in. Wisselingen in vraag of aanbod op de dag zelf, als het bijvoorbeeld minder waait, worden op intraday markt verhandeld en overgebleven afwijkingen ten opzichte van de plannen worden opgevangen door de onbalansmarkt, waarbij overschotten of tekorten worden weggeregeld door TenneT via met name het regelvermogen.
Nobian had daarom eerder al een dashboard ontwikkeld die de operator op basis van de onbalansprijs vertelde om de productie gedurende een kwartier te verhogen of verlagen. Dat werkte goed, maar niet perfect. ‘Dat kan positief of negatief uitvallen. De vraag is hoe kunnen we vaker aan de goede kant van het settlement zitten’, zegt Stephan den Bleker, die namens Nobian de samenwerking met Vattenfall trok.
‘Als er nu een tekort is in het net, krijgen we dat elke 4 seconden door’, vertelt Vincent Erwig, namens Vattenfall verantwoordelijk voor de samenwerking met Nobian. ‘Dat zetten wij door aan onze eenheden in ons netwerk. Het kan dus zijn dat we gascentrales vragen meer te produceren, nu kunnen we ook Nobian vragen minder te verbruiken. En omdat het op verzoek van TenneT is, nemen we altijd de goede beslissing en wordt dat ook beloond.’
Buffer voorraad
Het verhogen of verlagen van de chloorproductie heeft geen gevolgen voor Nobians bedrijfvoering, vertelt Den Bleker: ‘Stel de productie wordt twee keer per dag een kwartier 10% verlaagd tijdens e-flexen, dan heeft dat minimaal effect op dagproductie. We kunnen bovendien uit onze buffer voorraad leveren, zodat onze klanten er niets van merken.’
Nobian geeft vooraf de flexibiliteit voor elk uur in de komende week aan. ‘Vattenfall zal alleen binnen deze aangegeven flexibiliteit bewegen, onze operators weten of de tool van Vattenfall aan staat of niet. Het voelt niet alsof de productie in handen van een ander leggen, want Nobian behoud altijd de controle.’
Erwig: ‘Als we tegen de afspraak in op een verkeerde productie sturen, volgt de fabriek dat niet op omdat dat niet binnen de aangegeven bandbreedte valt.’ ‘En,’ vult Den Bleker aan, ‘als wij een verkeerde belofte hebben gedaan, omdat bijvoorbeeld de buffer tank te leeg is, wordt dat ook niet opgevolgd.’
Cultuuromslag
Het lastigste om dit goed geregeld te krijgen, was de verbinding en interface tussen Nobian en Vattenfall, vertelt Den Bleker. ‘Het vroeg een enorme IT-investering, met een terugverdientijd van 2,5 tot 3 jaar. Alles is met ontwikkelaars van de grond af opgebouwd, wat betreft de connectie en security betreft. Ook hebben we de operatie moeten aanpassen, onze manier van werken. Dat vraagt ook een cultuuromslag.’
Erwig vervolgt: ‘De veiligheid van data is heel belangrijk. Deze moet door vier firewalls heen om tot in het hart van ons bedrijf te komen – en dat is bij Nobian niet anders. Ook de interface goed opzetten was nog een hele uitdaging.’ Den Bleker: ‘Die is nu zo helder, het kan niet fout gaan.’
Erwig verwacht dat meer bedrijven zullen volgen. ‘Nobian is onze eerste industriële klant die hieraan mee doet. Dat zullen er steeds meer worden. In de toekomst, bij de elektrificatie van de industrie zullen steeds meer elektrolysers worden ingezet. Die zijn heel flexibel en de verwachting is dat meer bedrijven mee kunnen doen.’
