Brusselse ogen dwingen | Maritiem Nederland
Nieuws

Brusselse ogen dwingen

Bart Stam | dinsdag 11 juli 2006

Symposia en beurzen kunnen soms stomvervelend zijn, zo weet ik maar al te goed uit een vorig leven als redacteur van dag- en weekbladen. Gelukkig zijn er af en toe bijeenkomsten die wel nuttig zijn, bijvoorbeeld om eens goed zicht te krijgen op de nieuwste ontwikkelingen in een sector. Een goed voorbeeld hiervan is de Binnenvaart Innovatiedag die op vrijdag 17 maart voor de derde keer plaatshad. Georganiseerd door Bureau Innovatie Binnenvaart, in samenwerking met tal van industrieën, (semi)overheden, onderzoeksinstituten en financiële instellingen. Plaats van handeling: TU Delft.

 

Door al die partijen bijeen te brengen, ontstond er zowel op de kleine maar goed opgezette innovatiemarkt als in de collegezalen een interessante kruisbestuiving voor de gehele sector. Zo waren er diverse interessante presentaties, onder meer over weerstandsvermindering van de scheepsromp, nieuwe voortstuwingssystemen (brandstofcellen en gasmotoren) en milieutechnieken om de uitstoot van kooldioxide en stikstoffen door scheepsdieselmotoren terug te brengen. Voorbeelden van dat laatste zijn selectieve katalytische reductie (SCR) en roetfilters, maar ook optimalisering van bestaande motoren. Bij Bureau Innovatie Binnenvaart en SenterNovem was alle informatie voorhanden over de nieuwe subsidieregelingen voor brandstofbesparende en kooldioxidereductietechnieken.

 

De lezing van NedStack over brandstofcellen trok veel belangstelling. Wie erbij wilde zijn, moest vechten voor een plaatsje in de zaal. NedStack, voormalig bedrijfsonderdeel van AkzoNobel, wil als demonstratieproject brandstofcellen in stacks (gestapelde modulen) van totaal 1.000 kilowatt op twee duwboten installeren. De geproduceerde elektriciteit moet niet alleen zorgen voor de voorstuwing maar bovendien installaties en hulpinstallaties aan boord van stroom voorzien. Door het ontbreken van een goede infrastructuur voor waterstof, waarmee de brandstofcel elektriciteit en warmte produceert, zullen er voorlopig gasflessen mee aan boord gaan. Dat raakt meteen aan het zwakke punt: door het ontbreken van ‘normale’ afzetmarkten zijn deze brandstofcellen nog veel te duur, zo moest plaatsvervangend directeur Jan Piet van der Meer toegeven. Maar omdat de kostprijs ervan sinds 2000 elk jaar is gehalveerd, is het zeker een technologie om in de gaten te houden.

 

Het was Niko Wijnolst, voorzitter van Nederland Maritiem Land, die de 450 aanwezigen aan het begin van het congres wakkerschudde: de tijden dat de binnenvaartsector op eigen kracht zijn belangen in Nederland en Europa kon verdedigen, zijn voorbij. Samenwerking is het toverwoord. Want, zo betoogde Wijnolst, de Europese Commissie wil haar innovatiebeleid niet langer afstemmen op duizenden verschillende partijen, maar uitsluitend zaken doen met grote en goed georganiseerde sectoren. Dit betekent dat de binnenvaart de krachten moet bundelen, door beter samen te werken met toeleveringsbedrijven, scheepswerven en offshore-industrie. Alleen met voldoende ’kritische massa’ maakt de maritieme wereld kans op een substantieel deel van bijna 50 miljard euro uit het zevende Kaderprogramma. Dit bevat de uitgaven van de Europese Commissie voor innovatie, onderzoek en ontwikkeling tussen 2007 en 2013.

 

Begin 2005 zijn maritieme vertegenwoordigers uit Europa bijeengekomen om Vision 2020 op te stellen. Dit rapport, intussen bijna gereed, is bestemd voor de Europese Commissie en beschrijft hoe maritiem Europa moet toewerken naar duurzaam, veilig en efficiënt vervoer over water, een concurrerende industrie en hoe om te gaan met de toenemende vraag naar transport over water. Wijnolst waarschuwt dat de concurrentie niet mals zal zijn. Met name de elektronicaindustrie en de luchtvaartsector zijn geduchte concurrenten. Multinationals als Philips hebben specialisten in dienst die de hele dag niet anders doen dan het maximale aan nationale en Europese subsidies binnenhalen voor hun werkgevers.

 

Goed nieuws had Wijnolst ook: Nederland staat er goed voor, vrijwel overal draaien de bedrijven uitstekend. We zijn weliswaar niet het belangrijkste maritieme land in de EU maar wel het meest veelzijdige. Van binnenvaart tot jachtbouw, van offshore tot toeleveringsindustrie, alles hebben we in huis. Daarnaast zorgen het Maritiem Kennis Centrum (MKC) en de nieuwe Maritime Innovation Board ervoor dat steeds meer dwarsverbanden ontstaan tussen de logistieke keten, offshore services en maakindustrie.

Er is eigenlijk maar één zorgenkindje: het maritieme onderwijs. Volgens Wijnolst lopen de hbo-opleidingen het gevaar te verdwijnen en dat zou een ramp zijn. Daarnaast dreigt er over de gehele linie een fors personeelstekort door de vergrijzing en de lage instroom van nieuwkomers. Een thema dat tijdens de Week van de Scheepsbouw (27-31 maart) ook al aan de orde kwam.

Partners Maritiem Nederland