Naast nieuwe zeesluis heeft Amsterdam tweede cruiseterminal nodig
Op naar 250 drijvende flats in 2030
Bart Stam | woensdag 29 juli 2015
Havenbedrijf Amsterdam, Grootste schepen, Cruise
Met zo’n 140 cruiseschepen per jaar is Amsterdam wel wat gewend. Toch betekende de komst van de ‘MSC Splendida’, het grootste cruiseschip ooit, op woensdag 1 juli letterlijk alle hens aan dek op logistiek en nautisch gebied. Wil de hoofdstad 250 ‘drijvende flats’ ontvangen in 2030, dan is naast de nieuwe zeesluis in IJmuiden een tweede cruiseterminal in het havengebied bittere noodzaak.
De komst van de 333 m lange en 38 m brede MSC Splendida (138.000 bruto tonnage) naar Passenger Terminal Amsterdam (PTA) aan het IJ trok veel aandacht. De term ‘drijvend flatgebouw’ rouleerde veelvuldig op Twitter, toen het cruiseschip het centrum binnenvoer en een soepele draai maakte bij de terminal.
Voor PTA betekende de maiden call van de MSC Splendida een flinke uitdaging, al heeft men in de moderne terminal wel voor hetere vuren gestaan. Commercieel manager Dick de Graaff: “Voor de MSC Splendida hebben we ook al cruiseschepen gehad van 320 meter.” Ook de circa 3300 passagiers vormden geen onoverkomelijk logistiek probleem. De Graaff: “We hebben wel eens twee grote turn around calls op één dag gehad met in totaal tien- of elfduizend opvarenden.”
Harde wind
Oorspronkelijk zou de MSC Splendida (bouwjaar 2009) al op 3 mei zijn maiden call maken in Amsterdam. Maar door de voorspelde harde wind durfde de kapitein de passage door de verouderde Noordersluis (400 bij 50 m) niet aan. Wederom een bewijs dat de nieuwe zeesluis van 500 m lang en 65 tot 70 m breed in 2019 hard nodig is, wil Amsterdam zijn positie als vijfde cruisehaven van Noordwest-Europa niet in gevaar brengen.
De nieuwe zeesluis is hard nodig, wil Amsterdam zijn positie als vijfde cruisehaven van Noordwest-Europa niet in gevaar brengen
Sterker nog: de cruisesector in de hoofdstad heeft grote ambities. Alma Prins-Droog, salesmanager cruise van Havenbedrijf Amsterdam: “In onze nieuwe Havenvisie staat dat we 250 aanlopen willen hebben in 2030.” Amsterdam is nu de vijfde cruisebestemming van Noordwest-Europa met 276.000 passagiers per jaar, op eerbiedwaardige afstand van de koplopers Southampton (1,6 miljoen) en Kopenhagen (800.000).
Prins vervolgt: “Deze doelstelling voor 2030 willen we realiseren door een optimale samenwerking tussen PTA in Amsterdam en de twee cruiseterminals in IJmuiden, en door onze stad als ideale cruisebestemming nog intensiever te promoten in Duitsland en de Benelux. Maar ook door Amsterdam te presenteren als duurzame cruisehaven. Zo krijgen milieuvriendelijke cruiseschepen die bijvoorbeeld scrubbers, LNG-motoren, LED-verlichting of volledige afvalrecycling hebben, korting op het havengeld.”
Tweede cruiseterminal
Om deze ambities te realiseren is volgens Alma Prins naast de nieuwe zeesluis ook een tweede cruiseterminal nodig in het havengebied aangezien de huidige terminal maximaal 170 schepen per jaar kan ontvangen. Hoewel de Coenhaven nabij de A10 West al eens is geopperd, moet volgens Prins het verkennend onderzoek naar geschikte locaties nog beginnen. “Het gaat niet alleen om de nautische aspecten maar ook om de infrastructuur ter plaatse. Bestaande havenbedrijven mogen geen hinder ondervinden van zo’n nieuwe cruiseterminal.” Momenteel wijken cruiseschepen bij volledige bezetting van de PTA uit naar de Westhaven.
Voor de komende vijf jaar wil Amsterdam de verwachte groei opvangen door enerzijds een optimale samenwerking met de twee cruiseterminals in IJmuiden, maar ook het creëren van extra kadelengte bij PTA. Dick de Graaff: “Dit najaar start de bouw van twee afmeerpalen en een nieuwe loopbrug, zodat onze kadelengte omhoog gaat van 600 naar 630 meter. Hierdoor worden we flexibeler om twee grote cruiseschepen gelijktijdig te ontvangen.” Het project kost zo’n 500.000 euro en moet in april 2016 gereed zijn, bij de start van het nieuwe cruiseseizoen.
Lastige passages
Voor het Loodswezen Regio Amsterdam-IJmond betekende de MSC Splendida een mooie uitdaging, aldus Gijs de Boer. Hij is naast registerloods ook manager operaties in IJmuiden. De Boer: “Omdat het een groot en windgevoelig cruiseschip is, hebben twee ervaren loodsen de MSC Splendida de gehele vaarroute begeleid. Deze loopt vanaf het beloodsingspunt op vijf mijl uit de kust tot het afmeren in Amsterdam. Overigens is in onze regio het dubbel beloodsen standaard bij zee- en cruiseschepen met een breedte vanaf 35 meter. Dit vanwege de passage in de Noordersluis.”
Volgens De Boer komen grote cruiseschepen naar hartje Amsterdam drie lastige passages tegen. Naast de Noordersluis zijn dit de bocht bij Amsterdam CS en de draai bij PTA. De Boer: “Deze draaicirkel achter het Java-eiland is zo’n 375 meter, dus veel ruimte is er niet voor grote cruiseschepen als de MSC Splendida. Maar onze loodsen weten precies wanneer het schip zijn draaibeweging moet inzetten.”
Voor het beloodsen van grote of diepstekende schepen gebruiken de loodsen hun eigen navigatieapparatuur. “Via de walstations ontvangt het systeem zes keer per seconde een update zodat de positie van het schip tot op de centimeter nauwkeurig bekend is!”
Een belangrijk hulpmiddel voor de loodsen is ook de simulator bij het Loodswezen in IJmuiden. Hiermee kunnen de loodsen de gehele vaarweg uitgebreid oefenen met diverse scheepstypen, waaronder cruiseschepen die qua afmetingen, voortstuwing en windoppervlak vergelijkbaar zijn met de MSC Splendida.
Volgens navigatie-officier Francesco Espito van de MSC Splendida heeft Amsterdam een iets lastigere vaarroute dan Rotterdam dat immers een open verbinding heeft met zee. “Maar onder bijna ideale weersomstandigheden als vandaag, is Amsterdam goed te doen.” Hij voegt eraan toe dat het schip met zijn voortstuwingsvermogen van 71.400 kilowatt onder normale weersomstandigheden geen sleepboten nodig heeft.
Verdubbeling van de vloot
Aan boord van de MSC Splendida ontvouwde Erik Schuffel, directeur van MSC Cruises Nederland, de ambitieuze plannen van zijn werkgever: “MSC Cruises wil in 2022 de vloot verdubbelen van 12 naar 24 schepen. Dit om in alle cruiseregio’s prominent aanwezig te zijn, dus ook in Azië en het Panamakanaal. Met onze huidige vloot zijn we daarvoor te klein, ook al hebben we inmiddels 1,67 miljoen passagiers per jaar en zijn we sinds de start in 2003 met achthonderd procent gegroeid!”
Schuffel hoopt dat de toekomstige luxueuze schepen van de Seaside- en de Meraviglia-klasse ook Amsterdam en Rotterdam gaan aanlopen. De Seaside-schepen van 160.000 ton, die in 2017 en 2018 in de vaart komen, worden 323 m lang, 41 m breed en bieden plaats aan 5300 passagiers. De Meraviglia-klasse (167.600 ton) is 315 m lang, 43 m breed en telt 5700 reizigers. “In Rotterdam voorzie ik geen problemen maar in de Noordersluis wordt het krap. Daarom hoop ik dat de nieuwe zeesluis in IJmuiden zeventig meter breed wordt, dat geeft ons extra speelruimte!”
