Nautische gegevens combineren met commerciële diensten:
Veilig en efficiënt door de haven
Jan Spoelstra | donderdag 3 maart 2016
Havens, Havenbedrijf Rotterdam
De haven van Rotterdam zal meer en meer commerciële diensten aanbieden die leunen op accurate nautische gegevens. Daarvoor staan momenteel drie digitale platformen in de steigers bij Havenbedrijf Rotterdam. Dat werd duidelijk tijdens de presentatie van de nautische jaarcijfers van de haven van Rotterdam.
Voor het eerst sinds 2007 neemt het aantal zeeschepen weer toe in Rotterdam. In 2015 bezochten 29.122 zeeschepen de grootste haven van Europa tegen 29.014 in 2014. Het aantal significante ongevallen daalde van twaalf in 2014 naar zeven in 2015. Dit maakte (rijks)havenmeester René de Vries bekend tijdens de presentatie van de nautische jaarcijfers in het World Port Center. Afgezet tegen meer dan 100.000 binnenvaartschepen en bijna 30.000 zeeschepen zijn dit 'goede rapportcijfers' volgens de (rijks)havenmeester.
Opvallend is dat het Havenbedrijf heel nadrukkelijk de accurate nautische gegevens van de Divisie Havenmeester die aan de basis liggen van het geringe aantal ongevallen, heel nadrukkelijk wil koppelen aan commerciële toepassingen. Daartoe is het havenbedrijf bezig met het testen en uitrollen van drie digitale systemen die aanlopen van zeeschepen veilig én efficiënt moeten laten verlopen.
Statische informatie via Avanti
De eerste toepassing betreft 'Avanti' wat staat voor advanced terminal information. Het systeem geeft voor alle terminals en vaargeulen gegevens over de waterdiepte. "Dat is makkelijker gezegd dan gedaan", aldus projectleider Ben van Scherpenzeel. "Welke definities gebruik je? Het NAP is bijvoorbeeld wereldberoemd - in Nederland. En welke diepte gebruik je? Onderhoudsdiepte, peildiepte, of contractdiepte?" Het NAP is een horizontaal vlak, maar dat is niet handig op plaatsen waar de waterdiepte als gevolg van het getij varieert.
Om dit te ondervangen is vorig jaar voor het eerst in het Mariners Handbook, dat verplicht is op alle zeeschepen, een paragraaf opgenomen die de onderhoudsdiepte definieert ten opzichte van het 'lowest astronomical tide' (LAT). Het LAT is de minimale waterstand, waarbij de kans 99 procent is dat het tij niet lager komt dan dat.
Dynamische informatie via Dynar
Maar het Havenbedrijf gaat verder. Wanneer een schip vertrekt vanuit Brazilië, heb je voldoende aan de statische gegevens over de mate waarin je een schip kan beladen, met grote zekerheid dat je daadwerkelijk niet aan de grond loopt. Scherpenzeel: "Maar vanaf 48 uur van tevoren hebben we veel accuratere gegevens over waterstanden. We weten dan wat de wind doet, of er geen wolken slib zijn neergeslagen en hoeveel water er van de rivieren komt."
'Dynar' geeft scheepsagenten informatie over de te verwachten diepgang op een bepaald moment op een bepaalde plaats in de haven. Daarmee kunnen schepen, vooral wanneer ze vertrekken met lading, vaak zwaarder beladen worden. Volgens Scherpenzeel scheelt 15 cm extra diepgang voor een containerschip ongeveer 190.000 euro extra verdiensten. Een grote olietanker kan 50.000 euro meer verdienen wanneer die 15 cm dieper beladen de haven verlaat.
Op tijd met Pronto
Verder presenteerde het Havenbedrijf Rotterdam 'Pronto', een tijdlijn waar terminals, loodsen, roeiers en leveranciers van bunkers hun diensten op in kunnen plannen. Scherpenzeel: "Het komt voor dat een schip al lang en breed klaar is met laden en lossen, en dat het schip dan nog een paar uur moet wachten op bunkers. Dan wordt iedereen knap chagrijnig aan boord."
Ook Pronto is een stukje dienstverlening met een commercieel belang. Wanneer een terminal aangeeft een schip pas een paar uur later te kunnen ontvangen en het schip kan een paar knopen rustiger varen, scheelt dat enorm veel brandstof. Scherpenzeel: "Brandstofverbruik neemt met een derdemachtsfunctie toe naar rato van de snelheid. Ook deze toepassing helpt reders en terminals om efficiënt onze haven aan te lopen."
Digitale weerbaarheid
Het efficiënt uitwisselen van informatie maakt de haven concurrerend, maar brengt ook een gevaar met zich mee. René de Vries besluit: “Steeds makkelijker informatie uitwisselen is goed voor de doorvoersnelheid van ladingstromen, maar het vraagt ook wat van de digitale weerbaarheid van de gebruikers van de haven. Die digitale weerbaarheid krijgt in 2016 extra aandacht!”
