Boskalis neemt nieuwe mega cutterzuiger in gebruik
Krios is vrijwel kopie van haar oudere zus
Erik van Huizen | maandag 30 november 2020
Scheepsbouw
De proefvaart op de Noordzee verliep zo succesvol dat IHC binnenkort de zelfvarende cutterzuiger Krios kan overdragen aan Boskalis. De Krios is het tweelingzusje van de Helios, de cutterzuiger die Boskalis drie jaar geleden al in gebruik nam. De nieuwste telg in de vloot van Boskalis is vrijwel een kopie van de Helios.
De Helios kwam in 2017 in de vaart. Deze cutterzuiger is 152 m lang, 28 m breed en kan van 6 tot 35 m diep baggeren in extreem harde grond. De Helios kreeg daarvoor een cutterladder aan boord van 2.060 ton. De cutterzuiger was destijds met een totaal geïnstalleerd vermogen van bijna 24.000 kW een van de krachtigste snijkopzuigers. De eerste baggerklus voor de Helios was in de haven van Duqm in Oman.
Scheepswerf IHC bouwde zowel de Helios als de Krios. In het geval van de Helios besteedde IHC het casco en de piping uit aan een werf in Kroatië. De Krios werd op verschillende werven in Nederland gebouwd. Vanaf daar ging de Krios voor de afbouw in delen naar de werf in Kinderdijk.
Exacte kopie
De Krios is niet alleen het zusje van de Helios, deze cutterzuiger is volgens Patrick van Eerten, director new building bij Boskalis, vrijwel een exacte kopie van de Helios. “De Helios was een ontwerp gebaseerd op de ervaring die wij al hadden met andere zuigers. We hebben heel erg goed gekeken naar de eisen vanuit de markt en de tekortkomingen van de bestaande schepen. Die hebben we samengebracht op de Helios.”
Voor de Helios koos Boskalis voor een relatief groot vermogen op de cutter met een extra zware ladder voor een hoog snijvermogen, in combinatie met een groot pompvermogen. “Wij zagen dat er werken in de wereld waren die dergelijke vermogens vroegen. De vraag is natuurlijk tot hoe groot je gaat. Met de Helios hebben we een goede balans gevonden, op een gegeven moment passeer je een punt van verminderde meerwaarde. Als je er nog meer vermogen instopt, dan kost dat relatief nog veel meer geld en dan moet je nog maar afwachten dat je werk vindt waarmee je dat gaat terugverdienen. Wij denken dat we met de Helios het optimum hebben bereikt in de opbrengsten per kubieke meter. Hierdoor kunnen we met deze cutterzuiger veel efficiënter werken.”
Laddergewicht
Kees Kamp was als projectleider nauw betrokken bij de bouw van de Helios en spreekt van ‘een synthese van verschillende schepen van Boskalis’. “We hadden bijvoorbeeld de Taurus, de Phoenix en de Ursa. Elk schip had goede en minder goede kanten en de beste dingen hebben we meegenomen. Zo hebben we het schip volledig geëlektrificeerd. Alles wat aan boord wordt aangedreven, is dieselelektrisch. Dat begint met de schroeven, maar ook de cutter, de baggerpompen en de zijlieren worden elektrisch aangedreven. Van oudsher werden de meeste van deze componenten dieseldirect aangedreven. De grootste verbruikers zijn hiermee nu dieselelektrisch, waardoor ze veel beter regelbaar zijn. Hierdoor neemt ook het brandstofverbruik af ten opzichte van de vorige generatie schepen, wat natuurlijk goed is voor het milieu.”
‘Als de ladder te licht is, dan wil de kop de rots niet snijden. Dan gaat hij stuiteren’
Volgens Kamp kijken veel bedrijven die een dergelijk schip ontwerpen vooral naar hoe diep het kan. “Maar het is ook belangrijk om te weten hoe ondiep we kunnen. Aanlandingen zijn ondiep en daar komt ook vaak cutterwerk bij kijken. Dus als je ondieper kunt, dan heeft dat ook een voordeel. Daarom hebben we zeker gekeken naar die zes meter minimum diepgang. Dat konden onze andere schepen niet. Hiermee hebben we de inzetbaarheid van deze twee schepen vergroot.”
Veel vermogen
De grotere vermogens op de Helios met het hoge laddergewicht resulteerden in een schip waarmee Boskalis de meest zware grondcondities aan kan. “Het snijvermogen wordt onder meer bepaald door het laddergewicht en dat is bij Helios twee keer zo zwaar in verhouding tot de Phoenix”, maakt Kamp duidelijk. “De ladder drukt de cutter op zijn plek. Als de ladder te licht is, dan wil de kop de rots niet snijden. Dan gaat hij stuiteren.”
Om het laddergewicht op te vangen, werd de romp van de Helios een beetje taps ontworpen. Wat deze speciale vorm van de romp voor een gevolgen had voor de eigenschappen van het schip werd onderzocht bij MARIN in Wageningen. Het bleek geen enkele invloed te hebben op het vaargedrag van het schip. De ligging bleek nog steeds goed.
Het snijproces zelf vraagt al 7.000 kW van het beschikbare vermogen op de Krios (foto: Boskalis). tekst gaat verder onder de foto.
Het hoge vermogen is dus belangrijk voor het snijproces zelf. Dat vraagt al 7.000 kW. Daarnaast staan op de Helios drie grote baggerpompen die het losgesneden mengsel naar de wal of naar een schip persen. Het persvermogen is vooral belangrijk als ver moet worden geperst. Steeds vaker moet vanuit milieuoverwegingen het mengsel naar de wal en dat kan makkelijk gaan om vier tot vijf kilometer. De pompen hebben bij elkaar een vermogen van 15.600 kW. Als echt alle vermogens aan boord worden opgeteld, dan kom je boven het geïnstalleerde vermogen uit. “Als wij een werk hebben wat pompgedreven is, dan kunnen we daardoor wat minder snijden en als het wat meer snijgedreven is kunnen we wat minder pompen. Zo hebben we een schip proberen te ontwerpen wat we zo optimaal mogelijk kunnen inzetten.”
Boven verwachting
Boskalis is dus zo tevreden met de Helios dat voor de Krios weinig veranderingen werden doorgevoerd. “Voor de klus in de haven van Duqm bleek de Helios uitermate geschikt”, vertelt Van Eerten. “Onze concullega’s hadden zich al stukgebeten op dit project. Het waren zeer moeilijke omstandigheden wat betreft de grondcondities. Hele harde delen grond waren vermengd met zachtere, dus je wist niet wat je tegen ging komen. Het is misschien een beetje onbescheiden om te zeggen, maar de Helios presteerde boven verwachting. Het was een heel nieuw schip en je verwacht eigenlijk altijd wel dat er toch technisch iets kapot gaat. Maar het ging ook in hele zware condities gewoon heel erg goed. Het schip moest in het havenproject direct aan de bak en heeft het na enkele projectspecifieke aanpassingen buitengewoon goed gedaan. We meten dat in het aantal uren per week wat hij draait. Dat was meer dan verwacht.”
Veiligheid
De Helios en de Krios zijn eigenlijk grote drijvende fabrieken. Daarom speelde de veiligheid aan boord van de cutterzuigers een grote rol in het ontwerp. Zo werd van tevoren al bedacht hoe de bemanning veilig op de plek kan komen, bijvoorbeeld voor het doen van onderhoud. En inmiddels is alle werk aan boord zo zwaar geworden dat het wisselen van de cutter of de tanden nu veel meer van de bemanning vergt dan voorheen. Toch moet iedereen veilig kunnen werken.
‘Als we een ruimte ontwerpen is de eerste vraag hoe je daar uitkomt als het mis gaat’
“Al tijdens het eerste ontwerp keken we naar de veiligheid”, vertelt Kamp. “Als we een ruimte ontwerpen is de eerste vraag hoe je daar uitkomt als het mis gaat. Want een cutterzuiger blijft een apparaat waarbij je als bemanning alert moet zijn. In het ontwerp zijn de verschillende risico’s daarom tot een minimum teruggebracht. We werken bijvoorbeeld veel met staaldraden die kunnen breken en wegslaan. In het ontwerp hebben we het maximum gedaan om de aanwezigheid van staaldraden in de loop te beperken. Op basis van de veiligheidsstatistieken op het project in Duqm zijn we er in geslaagd een veilig schip af te leveren.”
Omdat beide cutterzuigers dieselelektrisch zijn, bestaat nu ook de mogelijkheid het proces beter te beveiligen. “Als er iets gebeurt, krijgt de bemanning eerst een waarschuwing en heeft zo de kans op bepaalde delen van de installatie tijdig af te schakelen.”
