Innovatieve kotter Immanuel functioneert goed | Maritiem Nederland
Techniek&Innovatie
De in 2015 in de vaart gekomen 'MDV-1 Immanuel' is één van de modernste kotters van de Nederlandse vloot. Foto: Flying Focus

Innovatieve kotter Immanuel functioneert goed


Innovatieve kotter Immanuel functioneert goed

Jan van den Berg | dinsdag 13 oktober 2015
Visserij

Sinds eind juni is het innovatieve vissersschip ‘Immanuel’ operationeel. Het schip functioneert goed en maakt de belofte van kostenbesparing waar. Nu is het tijd om deze technologie te exporteren naar het buitenland.

Het is misschien te negatief om te zeggen dat de Nederlandse kottervisserij tien jaar geleden op een dood spoor zat, maar duidelijk was wel dat de visserijsector moest innoveren om te overleven. De kotter Immanuel is het tastbare bewijs dat de sector daartoe in staat is. Na een lange periode van studie en ontwikkeling is het schip afgelopen juni in bedrijf gesteld.

Verouderd

Een nieuw soort vissersschip is nodig, want de Nederlandse kottervloot is verouderd. Van de ongeveer 280 kotters is twee derde meer dan twintig jaar oud. De verouderde motoren gebruiken bovendien veel brandstof. Verder is de maatschappelijke kritiek op de traditionele boomkorvisserij sterk gegroeid. Hierbij worden zware kettingen over de zeebodem getrokken waardoor veel organismen op en onder de zeebodem worden gedood.

‘We hebben een keer in één weekend een Engelsman, een Schot en drie Fransen aan boord gehad om te kijken’

Een van de vele partijen die bij de ontwikkeling van het innovatieve schip betrokken zijn, is scheepswerf Padmos. De werf heeft een belangrijk deel van het ontwerp van de romp en de voortstuwingsinstallatie gemaakt. Walter van Harberden, projectleider bij Padmos: “Een groot verschil met traditionele kotters is dat de Immanuel een licht en toch stijf casco heeft. De romp is opgebouwd met langs- en dwarsspanten. Dat levert een relatief lichte constructie op die toch heel sterk is.”

Semi-bijlboeg

De Immanuel is ontwikkeld in het kader van het Masterplan Duurzame Visserij. Dat verklaart waarom het schip ook wordt aangeduid als MDV 1. Met maten van 30 m lang en 8,5 m breed lijkt de Immanuel in eerste instantie misschien op een gemiddelde Nederlandse kotter, maar schijn bedriegt. Zo is de rompvorm geoptimaliseerd voor een hogere snelheid door de weerstand laag te houden. Het schip heeft een semi-bijlboeg, die bijdraagt tot een stabiele zeegang. Bij D3 applied technologies zijn uitvoerige CFD berekeningen uitgevoerd om tot het beste ontwerp te komen.

Henk Romkes is hier positief over. Hij is een van de vissers die al meerdere keren een week met de Immanuel op zee geweest is. “Het zeegedrag is goed en de snelheid is hoog. In de praktijk halen we 10,5 knopen, terwijl een vergelijkbare kotter misschien 8 knopen haalt. Als je vist op 250 mijl van de haven, zoals we vaak doen, dan maakt dat snelheidsverschil bijna een dagdeel uit. Het betekent dat je meer uren op de visgronden kunt doorbrengen en dus een hogere opbrengst haalt.”

Bovendien is het gasoliegebruik laag. Romkes schat dat dit 75 procent lager is dan wat er in de periode 2008 - 2009 gemiddeld verstookt werd. Dit komt voor een deel door de rompvorm. Wat ook bijdraagt tot zuiniger vissen, is dat er vistuig is ontwikkeld dat aanzienlijk minder weerstand oplevert. Er kan bijvoorbeeld worden gevist met een twinrig, een variant op de boomkor die weinig schade aan de bodem toebrengt. Door te kiezen voor een twinrig met elektrische puls kan de beroering van de bodem verder worden verminderd, zonder dat de vangst van platvis als schol en tong eronder lijdt.

Diesel-elektrisch

Harberden wijst verder op de diesel-elektrische voortstuwing. “Die is in de visserij niet eerder toegepast. We hebben daar dus goed naar moeten kijken met partners Hoekman Shipbuilding uit Urk en Elektro Westhoeve uit Ouddorp.”

De voortstuwing heeft in plaats van één grote dieselmotor een grote en kleine generatorset. Hierdoor kunnen het geleverde en het gevraagde vermogen goed op elkaar worden afgestemd. Een energiemanagementsysteem zorgt dat de generatorsets niet meer vermogen leveren dan nodig is voor de voortstuwing, verlichting en andere functies. Ook wordt de warmte van de motoren teruggewonnen.

Na een aantal maanden functioneert de Immanuel goed, meent Romkes. “In het begin liepen we tegen nogal wat dingen aan. Maar dat was natuurlijk te verwachten bij een geheel nieuw soort schip. We lossen de problemen op en leren met het schip om te gaan. Iedere week gaat het daardoor beter.”

Hele wereld

De Immanuel is niet alleen ontworpen voor de Nederlandse visserij. “Het schip is in principe geschikt voor visserij over de hele wereld”, zegt Auke Hoefnagel. Hij is namens Flynth Adviseurs en Accountants al jaren nauw betrokken bij het Masterplan Duurzame Visserij. “Er is veel buitenlandse belangstelling.”

Dat kan Romkes bevestigen. “We hebben een keer in één weekend een Engelsman, een Schot en drie Fransen aan boord gehad om te kijken. En er zijn Belgen en Denen langs geweest. Zelf denk ik dat een schip als de Immanuel goed gebruikt kan worden voor de flyshoot of twinrig visserij zoals de Denen, Schotten en Fransen die toepassen.”

Van Harberden vult aan: “We kunnen nu nog geen details geven, maar ik denk dat we begin volgend jaar wel iets bekend kunnen maken over export van de kennis en technologie die in de Immanuel zit. Ik zie vooral in Frankrijk mogelijkheden. Wegens de regelgeving daar zullen dat dan wel schepen zijn die wat kleiner zijn dan de Immanuel.”

Machinefabriek Padmos Stellendam
Europort 2015 standnummer 1125

Partners Maritiem Nederland