‘Dit is meer dan een druppel in de oceaan’ | Maritiem Nederland
Techniek&Innovatie

Neste heeft grote plannen voor duurzame brandstof


‘Dit is meer dan een druppel in de oceaan’

Mark van der Heijden | maandag 12 april 2021
Havens, Arbeidsmarkt

De productiecapaciteit van hernieuwbare brandstoffen en grondstoffen voor de chemie in Rotterdam kan binnen enkele jaren verdubbelen. Het Finse Neste is van plan op de Maasvlakte een tweede raffinaderij te bouwen. De definitieve beslissing tot die enorme investering, zo’n 1,5 miljard euro, volgt later dit jaar maar de keuze voor Rotterdam als locatie is niet lichtzinnig genomen.

Neste ziet zichzelf als een pionier in het produceren van hernieuwbare brandstoffen. Het van oorsprong Finse bedrijf bracht als eerste loodvrije benzine en zwavelvrije diesel op de markt. En sinds 2007 produceert Neste hernieuwbare diesel, brandstof gemaakt van grondstoffen als gebruikt frituurvet. Het bedrijf heeft ondertussen ook zijn eigen aanpak om hernieuwbare grondstoffen voor chemicaliën te maken, zonder dat er nieuwe aardolie aan te pas komt.

Rotterdam is naast Singapore en Porvoo in Finland, een van de drie plekken op de wereld waar Neste dit proces uitvoert. Op de Maasvlakte heeft Neste sinds 2011 een raffinaderij met een productiecapaciteit van meer dan 1 miljoen ton hernieuwbare brandstoffen per jaar. Daar ook is Neste van plan een tweede raffinaderij voor hernieuwbare producten te bouwen, eentje die de capaciteit in Rotterdam verdubbelt.

“In Singapore hebben we een gelijkwaardige raffinaderij als in Rotterdam”, zegt Bart Leenders, vicepresident Global Production bij Neste. “Daar zijn we flink gevorderd met een uitbreiding. Als die in 2023 af is, gaan we wereldwijd van 3,2 naar 4,5 miljoen ton capaciteit voor hernieuwbare producten. Met de voorgenomen nieuwe raffinaderij in Rotterdam komt daar nog eens 1,3 miljoen ton bij.”

“Hiermee kunnen we significante stappen zetten om samen met onze klanten miljoenen tonnen CO2-uitstoot te vermijden. In Singapore kunnen we straks 1 miljoen ton hernieuwbare vliegtuigbrandstof maken. Als de investering in Rotterdam doorgaat, kunnen we daar nog eens 1 miljoen ton aan toevoegen. Dat is meer dan een druppel in de oceaan voor de verduurzaming van de luchtvaartsector.”

Keuze voor Rotterdam

Leenders zegt niet voor niets ‘als deze investering doorgaat’. Want hoewel het zeker is dat een eventuele uitbreiding van de productiecapaciteit van Neste in Rotterdam zal plaatsvinden, moet de definitieve beslissing nog wel genomen worden. Uiterlijk begin volgend jaar is die kogel door de kerk, verwacht Leenders

“We praten hier over een investering van ongeveer 1,5 miljard euro. Daar denk je goed over na”, verklaart Leenders de keuze voor Rotterdam. “We hebben gekeken naar veel verschillende factoren en ook helemaal end-to-end. Waar komen de afval- en reststoffen vandaan? Waar zitten onze klanten? Wat zijn de bouwkosten? En ook, als-ie gebouwd is, hoe kun je raffinaderij optimaal bedrijven?”

“Rotterdam heeft als locatie een aantal voordelen. Bijvoorbeeld de beschikbaarheid van goed geschoold personeel en dienstverleners. In Rotterdam zal voldoende koolstofarme waterstof beschikbaar zijn als hulpstof om het eindproduct te maken. En naast de logistieke voordelen die Rotterdam heeft, speelt wetgeving ook een rol. In zijn totaliteit kunnen we met aanzienlijk lagere kosten een nieuwe raffinaderij bouwen in Rotterdam dan in Porvoo, de andere locatie waar we nog naar keken.”

‘De beschikbaarheid van goed geschoold personeel en dienstverleners pleit voor Rotterdam’

Als later dit jaar definitief voor bouwen in Rotterdam wordt gekozen, zal dat ongeveer 100 directe arbeidsplaatsen op de fabriek opleveren. De bouw van de fabriek levert ruim 4.500 manjaren werk op. Neste verwacht dat met de uitbreiding circa 3,5 miljoen ton extra CO2-uitstoot per jaar wordt bespaard.

Katalysator

In Rotterdam, we gaan er nu maar vanuit dat de uitbreiding doorgaat, komen straks vanuit de hele wereld schepen met afval- en reststoffen als vloeibare oliën en vetten aan. “We zijn een wereldwijd opererend bedrijf en denken dus ook zo. Onze klanten zitten over de hele wereld, en ook de grondstoffen die we gebruiken zoeken we wereldwijd op. Onze kracht ligt in het vinden en verwerken van duurzame afval- en reststoffen.”

Neste gebruikt een tiental duurzaam geproduceerde hernieuwbare grondstoffen. De verhouding daarvan varieert van jaar tot jaar, afhankelijk van onder meer de beschikbaarheid en prijs. Gewerkt wordt bijvoorbeeld met gebruikt frituurvet, dierlijk vet uit de voedselindustrie en visvet. Zeventien procent van de totale input bestaat nu nog uit plantaardige oliën als palmolie of sojaolie, maar het streven is dat uiterlijk in 2025 volledig te vervangen door afval- en reststoffen.

Dankzij de flexibiliteit van de NEXBTL technologie kan Neste ook afval- en reststoffen als grondstof gebruiken (foto: Neste). Tekst gaat verder onder de foto.

“Het eerste wat we met de grondstoffen doen, is verwerken in de voorbehandelingsunit waar we ze reinigen van de onzuiverheden. Waarom dit zo belangrijk is? Omdat we raffinaderijen hebben waar katalysatoren in zitten en die zijn heel gevoelig voor verontreinigingen. In het proces worden vervolgens moleculen uit elkaar getrokken en met behulp van waterstof en katalysatoren zodanig omgezet in eindproducten dat het eigenlijk niet uitmaakt wat de grondstoffen zijn. De kwaliteit van het eindproduct is constant.”

Leenders is trots op dit proces. “We hebben samen met partners de juiste type katalysatoren ontworpen en op grote schaal ingezet. Ook uniek is dat we met plantaardige oliën zijn begonnen met deze technologie. Later kwam het besef dat het beter is om afval- en reststoffen te gebruiken. Dankzij de flexibiliteit van onze NEXBTL technologie kunnen we dat nu ook als grondstoffen gebruiken. En we blijven afval- en reststoffen toevoegen om het potentieel nog groter te maken.”

De brandstoffen die daaruit volgen zijn kwalitatief hoogwaardig en duurzamer dan de fossiele variant. “Omdat we heel zuivere koolwaterstof maken. Bij gebruik van onze hernieuwbare diesel kan een motor 80 tot 90 procent minder CO2 uitstoten en ook 30 procent minder fijnstof. Ook is ons product reukloos en blijft het vloeibaar bij lage temperaturen. Dat is in winterse omstandigheden een voordeel voor de gebruiker.”

‘Brandstoffen die Neste maakt zijn kwalitatief hoogwaardig en duurzamer dan de fossiele variant’

Leenders stipt ook het verschil met biodiesel aan, die mag in de meeste motoren maar tot 7 procent bijgemengd worden. “Hernieuwbare diesel is qua eigenschappen hetzelfde als diesel en kan deze daarom probleemloos voor 100 procent vervangen. In Nederland kun je al op meer dan honderd locaties onze hernieuwbare diesel tanken: Neste MY. We leveren dus nu al een concrete oplossing voor de vermindering van CO2-uitstoot. Bedrijven kunnen hiermee nu al mee het verschil maken.”

Waarden

Het is werk dat Neste niet alleen kan, zo zegt Leenders nadrukkelijk. “We zijn een gepassioneerd bedrijf en willen een leidende rol in verduurzaming en circulariteit spelen – met onze partners, want dat zorgt er alleen maar voor dat we nog sneller verduurzamen.”

Zo werkt Neste bijvoorbeeld sinds 2016 samen met IKEA waarvoor het op basis van plantaardige oliën en reststoffen de grondstof voor bio-plastic maakt dat wordt gebruikt in verschillende producten in het assortiment, waaronder plastic opbergdozen. Het is wereldwijd de eerste productie op grote schaal van hernieuwbaar polypropyleen plastic. Eerder kwam de productie daarvan niet verder dan het laboratorium.

Dichterbij huis vonden ook McDonald’s en Neste elkaar vorig jaar. De afval- en recyclingtrucks van logistiek partner HAVI halen het gebruikte frituurvet op bij de restaurants in heel Nederland en leveren dit af bij de Neste-raffinaderij. Daar wordt het omgezet in hernieuwbare diesel waarop de trucks van HAVI rijden. De 1,4 miljoen liter frituurvet levert vrijwel evenveel brandstof op als de trucks verbruiken.

“De samenwerking lukt doordat we hetzelfde waardepatroon delen. Onze waarden zijn ‘We Care, We Cooperate and We Have Courage’. Dat betekent dat we zorg dragen voor een goed milieu, maar ook voor goede resultaten. We willen het samen doen, als een team naar voren komen. En we durven ongebaande paden te betreden. De mix van values is er zo lang als ik bij Neste werk. En daar rekruteren we ook op. Als je niet wil samenwerken of niet de juiste drijfveren hebt, pas je niet bij ons.”

Gewoon don

Neste toont wat duurzaamheid betreft een can-do mentaliteit die in Nederland vaak ontbreekt. “We moeten echt gas geven. Alle oplossingen om te verduurzamen doen ertoe, of het nu gaat om batterijen, e-fuels of hernieuwbare brandstoffen. We hebben ze allemaal nodig – en wel vandaag.”

“Je moet het geloof en de lef hebben om het te doen. Je kan op elkaar wachten of zeggen ‘we gaan ervoor’. Nadat we hier op de Maasvlakte de eerste raffinaderij opstartten, hebben we de eerste twee jaar verlies geleden. Maar we geloofden er in. Door dat geloof en onze passie zijn we succesvol geworden. De mens kan zoveel als-ie er maar in gelooft, samenwerkt en doet.”

Gewoon dóen, daar komt het soms ook op neer, besluit Leenders. “Veel innovaties zijn op de korte termijn duurder dan het fossiele alternatief. Maar we moeten als maatschappij naar overmorgen kijken en nú actie durven te nemen. Zeker als er een oplossing voorhanden is. Zelf kijken we al richting de toekomst, bijvoorbeeld naar het hergebruiken van afvalplastic en andere bronnen. Dat is soms lastig en gaat morgen niet lukken. Maar door nu te investeren, is het overmorgen wel mogelijk.”

Partners Maritiem Nederland