Blockchain in maritieme sector: duur, traag, maar ook heel slim | Maritiem Nederland
Techniek&Innovatie
Hjalmar van der Schaaf: 'Doel is zeevervoer volledig papierloos te maken.' Foto: CargoLedger

Hjalmar van der Schaaf, ceo CargoLedger


Blockchain in maritieme sector: duur, traag, maar ook heel slim

Marie-Claire Aarts | vrijdag 17 mei 2019
Smart Maritime Technology

Een containerschip wordt ook wel vergeleken met een Paard van Troje: je weet nooit precies wat de lading is. Blockchain belooft transparantie te brengen in de maritieme keten. Met deze technologie zou het mogelijk zijn om precies te weten wat er in het staal zit opgeborgen. Maar hoe werkt dat nu eigenlijk, blockchain?

Blockchain is een veilige manier voor het opslaan en delen van data. De technologie is het meest bekend als de onderliggende technologie van bitcoin, de crypto currency die de financiële sector zou gaan veranderen. Of dat ooit gaat gebeuren, is nog steeds onbeslist.

>>> Ontmoet Hjalmar van der Schaaf op het Smart Maritime Technology Event op 13 juni in Rotterdam. Vergroot uw netwerk, wissel kennis uit en creëer leads voor duurzame business.

Het is inmiddels wel duidelijk dat blockchain-technologie een grote toekomst heeft, onder meer omdat het smartcontracts mogelijk maakt.

Slimme contracten

‘Smartcontracts’ zijn slimme, zelf-executerende contracten. Anders dan de naam doet vermoeden zijn dit geen digitale documenten die digitaal zijn ondertekend, maar softwarecode waarin afgesproken voorwaarden zijn opgenomen. Hier kunnen wel documenten aan gekoppeld zijn. 

Vergelijk het met een snoepautomaat. U gooit een euro in de gleuf, tikt bij de cijfertoetsen 2 en 3 in en het apparaat weet dat u een chocoladereep wilt, en niet de gevulde koek. Als geverifieerd is of een euro inderdaad genoeg is voor deze lekkernij, dan valt de chocoladereep in de bak. De onuitgesproken afspraak die u hebt met de eigenaar van het apparaat – u betaalt een euro en krijgt een reep – wordt uitgevoerd zonder dat er een mens aan te pas komt. De stappen die worden genomen staan namelijk in softwarecode opgeslagen: als dít gebeurt, dan wordt dát in werking gezet.

Eigenlijk is de snoepautomaat een zelf-executerend apparaat. Het is simpele code en hier is helemaal geen blockchain voor nodig, maar het is wel het achterliggende concept van smartcontracts. Er is echter een belangrijk verschil: smartcontracts zijn niet te wijzigen of te verwijderen. Gemaakte afspraken liggen vast. Als er nieuwe afspraken worden gemaakt, dan ontstaat er een nieuw smartcontract. De oorspronkelijke afspraken blijven altijd te achterhalen.

Het platform dat het meest bekend is voor smartcontracts is Ethereum. Net als Bitcoin is er ook een crypto currency aan Ethereum verbonden, de Ether.

Peer-to-peer

Een andere eigenschap van blockchain is dat data gedecentraliseerd worden opgeslagen. Informatie staat niet meer op een centrale server. Facebook is een goed voorbeeld van een centrale server: alle berichten die gebruikers naar elkaar sturen gaan via de centrale Facebook-server. Facebook heeft daarom overkoepelend inzicht in die informatie en daarmee controle over de gebruikers. 

Bij de gedecentraliseerde blockchaintechnologie zijn er geen centrale posities. Gebruikers staan direct met elkaar in verbinding, peer-to-peer. Alleen degenen voor wie informatie bedoeld is, krijgen toegang tot deze informatie. Het is daarom een heel democratische technologie, zonder hiërarchie. Bitcoin, Ether en andere crypto currencies zijn gebaseerd op dit principe: de middle man, de bank, is er tussenuit gesneden.

‘Huidige blockchain is vergelijkbaar met internet 1.0, dat nog zeer beperkt was in zijn toepassingen’

De huidige blockchain is pas eerste-generatietechnologie, vergelijkbaar met internet 1.0, dat ooit zeer beperkt was in zijn toepassingen. Blockchain is te duur nog, te langzaam en er zitten bugs in de toepassingen die erop gebouwd worden, maar er worden grote stappen gezet.

Living in the fast lane

CargoLedger is een blockchain start-up in de logistiek. Het jonge bedrijf wil papier uit de transportsector halen en streeft naar seamless trade. Alles gaat efficiënter, veiliger en dus goedkoper worden.

Van oudsher worden de trade finance-transacties gekenmerkt door een grote hoeveelheid fysieke documentatie. CargoLedger wil dat veranderen met blockchaintechnologie: digitale vrachtbrieven kunnen straks beveiligd worden ingediend, gevalideerd en goedgekeurd. Er komt een logistieke fast lane.

Het bedrijf is het meest actief in en rondom de haven. Fysiek zijn ze gevestigd in de Haven van Rotterdam, met wie ze ook een samenwerkingsovereenkomst hebben.

CargoLedger wil zeevervoer volledig papierloos maken. Volgens oprichter Hjalmar van der Schaaf heeft het allemaal te maken met risico’s. “Risico’s verlagen doe je met meer en betere informatie. Meestal betekent dat meer papierwerk. Papier vertraagt. Het proces wordt er complexer door. Papier kan kwijtraken en het is onoverzichtelijk. Tegelijkertijd is papier ook de basis van vertrouwen. Maar dat vertrouwen is duur en er zijn veel handelingen voor nodig. Dat kan veel efficiënter. Dat doen wij door middel van blockchain.”

“Met blockchain staat alles bij elkaar op één netwerk. Het is transparanter en informatie kan eenvoudiger en veiliger worden gedeeld.” Het bedrijf vraagt een fee per shipment of per informatie item dat op de blockchain wordt geplaatst.

Peer-to-peer en containertransport

Bij containertransport zijn meestal (minstens) vijf partijen betrokken: een verkoper, een koper, een bank, een rederij en een verzekeraar – plus een aantal toezichthouders. Bij volledig door blockchain gestuurde transacties zouden de financiële instellingen op termijn niet meer nodig zijn. De financiële afwikkeling gebeurt bij CargoLedger echter nog steeds grotendeels traditioneel.

‘Vertrouwen is duur en er zijn veel handelingen voor nodig. Dat kan veel efficiënter met blockchain’

“Op termijn zou je zeker financiële dienstverleners kunnen vervangen”, beaamt Van der Schaaf. “Technisch kan dat. Maar de werkelijkheid is weerbarstiger. We kijken wel naar het hybride model.”

Peer-to-peer speelt bij CargoLedger momenteel vooral een rol bij het direct delen van documenten. De schepen en de lading krijgen ‘tags’ en worden, samen met de vrachtbrieven, versleuteld in smartcontracts op de blockchain gezet. De sleutel kan worden gedeeld en degenen met toegang tot de informatie kunnen alles te allen tijde inzien via een QR code, die linkt naar het CargoLedger dashboard.

CargoLedger, dat gebruik maakt van het Ethereum-platform, registreert precies wie bepaalde sommen geld, documenten, vorderingsrechten en zaken houdt. Transactiedata en posities worden straks beveiligd naar de toezichthouder doorgestuurd voor verificatie. Het bedrijf wil daarmee de gehele keten in beeld brengen, zodat containervervoer in real time is te monitoren. CargoLedger heeft sinds het begin van het jaar ook een NIWO-accreditatie voor een digitale vrachtbrief voor wegvervoer.

Voordelen ziet Van der Schaaf genoeg. “Blockchain versnelt operationele processen. Volgens Maersk kan blockchain zelfs 80 procent van de informatieprocessen overbodig maken. De operationele kosten gaan hierdoor met 7 procent omlaag. Het is efficiënter en transparanter, vooral voor de verladers. Die hebben nu geen zicht op de volledige supply chain, maar dat gaat veranderen. Door de betere informatie kunnen verladers straks ook beter plannen.”

Hij ziet voor CargoLedger vooral toegevoegde waarde voor de kleinere havens en in het contact met het achterland. “De grote terminals lossen het zelf wel op.”

Marie-Claire Aarts is gespecialiseerd in de impact van innovatie en van opkomende markten in de maritieme sector

Partners Maritiem Nederland