Van prins tot koning | Maritiem Nederland
Achtergrond
De Koningsdam biedt ruimte aan 2.650 gasten en gaat in april 2016 varen.

Dit jaar doopt HAL de Koningsdam:


Van prins tot koning

Piet van Dijk | dinsdag 26 april 2016
Hoe was het ook weer?

In mei komt het nieuwste cruiseschip van de Holland America Line naar Rotterdam voor de doopceremonie. Tijd om deze ‘Koningsdam’ eens te vergelijken met de ‘Prinsendam’ van enkele decennia geleden.

De naam van het nieuwste schip van de Holland America Line, de ‘Koningsdam’, verwijst uiteraard naar onze koning. Al maanden wordt regelmatig reclame gemaakt in de media voor reizen vanuit Amsterdam, de toekomstige ‘thuishaven’ van het schip. Het is voor het eerst dat de naam Koningsdam gebruikt wordt in de Nederlandse koopvaardijvloot. Niet zo vreemd, omdat we meer dan een eeuw geregeerd werden door koninginnen. Toen Willem-Alexander nog als prins door het leven ging was er wel een ‘Prinsendam’, tot tweemaal toe zelfs en de laatste vaart nog steeds voor de HAL.

Koningsdam

Na enkele rondvaarten in het Middellandse Zee gebied start op 9 mei de ‘christening cruise’ van Rome naar Amsterdam met een tussenstop in Rotterdam, de bakermat van de Holland America Line, waar het schip gedoopt zal worden. Wie de doopster is wordt nog angstvallig geheim gehouden, al wordt verondersteld dat koningin Maxima de gelukkige zal zijn. Zij heeft als prinses in 2010 de ‘Nieuw Amsterdam’ al gedoopt en eerdere koninginnen hebben ook al met het ‘bijltje’ gehakt: koningin Wilhelmina doopte in 1937 de Nieuw Amsterdam, koningin Juliana in 1958 de ‘Rotterdam’ en koningin Beatrix was in 2008 aan de beurt voor de ‘Eurodam’. Er zijn geruchten dat koning Willem-Alexander en zijn Maxima meevaren van Rotterdam naar Amsterdam. We zullen het binnenkort horen.

‘De Prinsendam was met een lengte van 130 meter een notendop in vergelijking met de Koningsdam’

De nieuwe Koningsdam is het grootste cruiseschip van de rederij tot nu toe, 99.500 bt, 299,8 m lang, met twaalf dekken en een capaciteit van 2650 passagiers. Er varen veel grotere schepen voor andere maatschappijen met soms wel 5000 passagiers. Zo massaal zal het bij de HAL niet worden, een beetje bijzonder moet het wel blijven met veel luxe.

Al op 26 oktober 2012 werd door moedermaatschappij Carnival Cruise Lines de opdracht gegeven aan de Italiaanse bouwwerf voor de bouw van het schip. Ruim een jaar later werd het eerste staal gesneden en daarna duurde het nog ruim twee jaar voor het drijvende hotel klaar was. Dit jaar is het zover en meteen op 2 januari 2016 begon de eerste proefvaart vanuit Marghera, Venetië naar Triest, waar het schip gedokt werd. Voor de HAL is dit het vijftiende schip dat bij de Fincantieri werf gebouwd is, waarbij de ‘Statendam’ in 1992 de eerste was. Juist dit schip is in november jl. van de vlootlijst afgevoerd. Het is aan een tweede leven begonnen bij P&O Australia als ‘Pacific Eden’.

De Koningsdam heeft nog iets unieks. De technische installaties aan boord zijn dubbel uitgevoerd. Mocht de ene helft uitvallen, dan kan de andere helft de voorzieningen overnemen, zodat de vakantie van de passagiers niet verstoord wordt. Het kost wat meer, maar je voorkomt bij een black-out irritaties, paniek en vooral schadeclaims.

Prinsendam

Met de komst van het nieuwe schip is het verleidelijk een vergelijking te maken met de Prinsendam van 1973, destijds het eerste echte cruiseschip van de toen nog Holland Amerika Lijn hetende rederij. De andere schepen, Nieuw Amsterdam, Rotterdam en Statendam, waren voor de trans-Atlantische vaart gebouwd, waar in 1971 een einde aan kwam. Daarna werden die schepen ingericht voor de cruisevaart.

De Prinsendam was speciaal ontworpen voor de vaart in en rond Indonesië en moest daar kleine, vaak ondiepe havens aandoen. Het schip was met een lengte van 130 m, 19 m breed en een tonnage van 8.566 bt een notendop in vergelijking met de Koningsdam. De cruisecapaciteit bedroeg slechts 375. Ook de 162 bemanningsleden vallen in het niet bij de ruim 1500 van de nieuwste aanwinst. De kostprijs is navenant: destijds 50 miljoen dollar, rond 45 miljoen euro, nu 520 miljoen euro.

De verschillen zijn ook zo groot, dat een vergelijking nauwelijks zin heeft. Als voorbeeld stond in de brochure van de Prinsendam destijds dat “draagbare schrijfmachines gratis bij het Front Office beschikbaar van de passagiers gesteld werden”. En als telegrafist typte ik elke dag een nieuwskrantje uit, dat ik in morsecode had opgenomen. Het beroep is al lang uitgestorven.

Holland America Line verandert een beetje van exclusieve luxe rederij naar een voor een groter publiek toegankelijker cruisemaatschappij. Nog niet met spectaculaire glijbanen bij de zwembaden of een klimwand of Disney-achtige uitdossingen, alles bedoeld om de jeugd te vermaken. De gemiddelde leeftijd van de passagiers bij de HAL ligt toch wat hoger dan bij andere cruise-aanbieders.

Die verandering is te merken in onder meer het logo. Stond eerst de legendarische Nieuw Amsterdam van 1938 model voor het logo, met op de voorgrond de tweemaster ‘Halve Maen’, vanaf 2016 is het zeilschip verdwenen en is de afbeelding van de Nieuw Amsterdam vereenvoudigd en eigenlijk niet meer herkenbaar. Ook de slogan is in mijn ogen minder exclusief: ‘A signature of excellence’ (handtekening van uitmuntendheid) veranderde in ‘Savor the journey’ (geniet van de reis). Genieten kun je uiteraard volop aan boord van de Koningsdam en alle andere ‘Dammen’.

Piet van Dijk is secretaris van WSS Rotterdam Branch en was vroeger telegrafist op de ‘Prinsendam’

Partners Maritiem Nederland