Vergelijkend onderzoek brengt kansen in beeld
Vaker Nederlandse vlag op superjachten
Michael Steenhoff | woensdag 11 juli 2018
Jachtbouw & Watersport
Nederland is een écht superjachtbouwland. Jaarlijks leveren Nederlandse werven meerdere superjachten af. In 2017 waren het er in totaal achttien met een gemiddelde prijs van 57 miljoen euro per superjacht. Aanschaf is één ding, daarna moet het jacht in de vaart worden gehouden. Denk hierbij aan management, bemanning, verzekeringen, onderhoud, ligplaatsen en brandstof. Welke kansen heeft Nederland om vaker als vlagregister voor superjachten te fungeren?
Een veelgebruikte aanname is dat de jaarlijkse kosten voor de exploitatie van een superjacht ongeveer 10 procent zijn van de originele aanschafwaarde. Aangezien er wereldwijd meer dan 5.000 superjachten rondvaren, kan dat een enorme potentiële inkomstenbron voor de Nederlandse jachtbouwindustrie betekenen. Nu wordt er zodra een superjacht is afgeleverd, vaak koers gezet naar populaire vaargebieden zoals de Middellandse Zee of het Caraïbische gebied. HISWA Vereniging heeft als ambitie om de relatie tussen Nederlandse bedrijven en het superjacht te versterken. Het superjacht moet niet alleen gebouwd, maar ook geregistreerd, gemanaged, bemand én onderhouden worden in Nederland.
Zo komt een deel van de jaarlijkse uitgaven aan een superjacht terecht bij het Nederlandse bedrijfsleven. Onder de noemer ‘Flying the Dutch flag’ wordt hard gewerkt aan deze ambitie. Zo zijn er wijzigingen doorgevoerd in de Nederlandse wet- en regelgeving om meer superjachten in het Nederlandse scheepsregister te krijgen. Vooralsnog heeft dit nog niet geleid tot een grote toename van het aantal superjachten onder de Nederlandse vlag. De scheepsregisters van bijvoorbeeld Malta en de Kaaimaneilanden zijn populair. Malta heeft in Europa het grootste aantal jachten onder haar vlag. Internationaal hebben de Kaaimaneilanden de meeste superjachten geregistreerd.
Malta en Kaaimaneilanden
Stagiair Hidde van Enkhuizen voerde bij HISWA Vereniging een onderzoek uit naar de kansen om meer superjachten onder Nederlandse vlag te laten varen. Hij vergeleek de vlaggenstaten Nederland, Malta en de Kaaimaneilanden met elkaar. Hij achterhaalde waarom de scheepsregisters van Malta en de Kaaimaneilanden populair zijn bij eigenaren en waarom er zeer beperkt superjachten in Nederland geregistreerd worden. Op basis van de vergelijking bracht hij vervolgens in kaart wat er moet veranderen om dit te verbeteren.
Allereerst is de fiscale wet- en regelgeving onderzocht. De scheepsregisters van Malta en de Kaaimaneilanden kennen fiscaal interessante regelingen. Hierbij wordt onderscheid gemaakt of het gaat om een jacht wat commercieel wordt ingezet voor charter, of om jacht dat als privéjacht wordt gebruikt. In zowel Nederland, Malta als de Kaaimaneilanden kan het commerciële superjacht btw-vrij aangeschaft worden. Een privé superjacht is daarentegen wél belast met verbruiksbelasting.
‘Zolang het jacht commercieel wordt ingezet, is Nederland vanuit fiscaal opzicht een aantrekkelijk alternatief’
In Nederland bedraagt deze verbruiksbelasting 21 procent. In Malta is het mogelijk om, via de Maltese Lease, de effectieve BTW-druk te verlagen naar 5,4 procent. Deze Maltese Lease is in 2005 geïntroduceerd, maar lijkt zijn langste tijd gehad te hebben. Malta heeft namelijk van de Europese Commissie te verstaan gekregen dat het de fiscale wetgeving moet aanpassen. Zolang het jacht dus commercieel wordt ingezet, is Nederland vanuit fiscaal opzicht een aantrekkelijk alternatief.
Actieve promotie
Niet alleen de fiscaliteit is bepalend. Ook de serviceverlening van de scheepsregisters is een bepalende factor. In Malta is Transport Malta verantwoordelijk voor het scheepsregister en op de Kaaimaneilanden is dit ondergebracht bij het Cayman Islands Shipping Registry (CISR).
In beide landen is er één organisatie die het scheepsregister onderhoudt. Zowel Transport Malta als het CISR hebben een actieve focus op superjachten. Dit uit zich door inzichtelijke informatievoorziening over de registratie van jachten en wat daarvoor nodig is. Daarnaast promoten beide organisaties actief het scheepsregister voor het superjachtsegment. Zowel Transport Malta als het CISR is bijvoorbeeld jaarlijks aanwezig met een informatiestand op de Monaco Yacht Show. Nederland is vooralsnog niet actief wat betreft promotie van het vlagregister.
In Nederland is het scheepsregister een verantwoordelijkheid van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (I&W). Naast I&W, dat het beleid bepaalt, zijn uitvoerend de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILenT), het Kadaster en KIWA betrokken. Géén van deze partijen heeft echter een actieve focus op de registratie van superjachten. Daarnaast schort het aan één centrale plaats waar alle informatie is samengebracht die nodig is om een jacht te kunnen registreren.
Bemanningsvereisten
Dit informatietekort heeft ook raakvlakken met de bemanningsvereisten. Zo verzorgt deels ILenT en deels KIWA de bemanningscertificering in Nederland. Zowel bij ILenT als KIWA is de informatie toegespitst op de bemanning voor zeescheepvaart en niet voor superjachten. Hier heeft Nederland opnieuw een informatieachterstand ten opzichte van Malta en de Kaaimaneilanden. Qua regelgeving zijn de Nederlandse bemanningsvereisten vergelijkbaar met die van Malta en de Kaaimaneilanden. De Nederlandse richtlijnen voor de minimale bemanningsomvang zijn zelfs coulanter dan de richtlijnen van Malta en de Kaaimaneilanden. Dat betekent dat een superjacht dat geregistreerd is in Nederland met minder bemanning mag varen.
‘De service van het Nederlandse scheepsregister zou verbeterd moeten worden’
Betere service
Uit het vergelijkingsonderzoek komt naar voren dat de fiscale wet- en regelgeving steeds verder gereguleerd wordt. Het is dan ook een goed moment om Nederland als vlaggenstaat voor superjachten te promoten. Voorwaarde is wel dat daarnaast de serviceverlening van het Nederlandse scheepsregister verbetert zodat er ook een goed product geleverd kan worden. In overleg met het ministerie van I&W zet HISWA Vereniging stappen om dit te verbeteren. De kans om de Nederlandse vlag op superjachten te zien wordt steeds groter.
Dit artikel verscheen eerder in HISWA magazine nummer 3, juni 2018. Het onderzoeksrapport over de voordelen van varen onder Nederlandse vlag is te downloaden op www.hiswa.nl/dutchflag
