Provincie geeft uitvoering aan maritieme strategie
Provincie Flevoland geeft uitvoering aan maritieme strategie
Karin Broer | dinsdag 19 februari 2019
Binnenvaart, Havens
De provincie Flevoland ontdekt de waterkant. De provincie krijgt twee nieuwe havens: Flevokust Haven bij Lelystad, sinds kort in gebruik, en de Maritieme Servicehaven Noordelijk Flevoland vlak bij Urk. Gedeputeerde Jan-Nico Appelman: “Eigenlijk zijn we pas net begonnen met het benutten van onze positie aan het Marker- en IJsselmeer in economische zin.”
Niet vaak staat er in Maritiem Nederland een interview met een provinciaal bestuurder. Jan-Nico Appelman, gedeputeerde economische zaken van Flevoland, is een uitzondering. “Er zijn ook niet zoveel gedeputeerden die een haven aanleggen”, zegt zijn woordvoerder Daniël de Wit. En zo is het. In september werd officieel Flevokust Haven geopend, de haven krijgt nog een binnendijks bedrijventerrein. En de plannen voor de Maritieme Servicehaven Noordelijk-Flevoland op Urk zijn vergevorderd.
Het maakt allemaal deel uit van de maritieme strategie van Flevoland. Daarmee zoekt het provinciebestuur in het economisch beleid de waterkant op. Appelman: “Eigenlijk zijn we pas net begonnen met het benutten van onze positie aan het Marker- en IJsselmeer in economische zin. Er liggen nog enorme kansen voor de regio.” Hij noemt de maakindustrie op Urk, de logistiek, maar ook kansen voor recreatie en natuur.
Praktisch gezien bestaat de maritieme strategie vooral uit de aanleg van twee havens. Appelman: “Waarbij we ervan uit gaan dat het één haven is met twee locaties met ieder een duidelijk onderscheidend profiel. Flevokust Haven heeft een logistieke functie, met de nadruk op de containerterminal, maar ook mogelijkheden voor bulk, stukgoed, projectlading en ander soortige activiteiten. En daarnaast Urk, waar we met de maritieme servicehaven Noordelijk Flevoland heel nadrukkelijk zoeken naar groei voor het maritiem cluster. Het bijzondere van de havenontwikkeling bij Urk is dat het haventerrein al voor 100 procent is uitgegeven. De ruim 10 hectare haven die we daar willen ontwikkelen, is al helemaal verkocht.”
Naar verwachting gaat in 2020 de eerste spa de grond in. Het maritiem cluster op Urk noemt Appelman ‘heel spannend en divers’. “Van luxe jachtbouw tot en met onderhoud van offshore installaties – het is een cluster dat groeit en wereldwijd actief is, maar wel ruimte nodig heeft en die ruimte gaan we bieden met deze havenontwikkelingen.”
Ladingstromen
Over wat nu de naam Flevokust Haven, draagt wordt al twintig jaar gepraat. Eerdere plannen voor binnendijkse varianten sneuvelden, tot de provincie zo’n 4,5 jaar geleden het voortouw nam voor een buitendijkse variant. Appelman: “We hebben toen uitgebreid ladingstromenonderzoek gedaan. Daaruit bleek dat er een enorme hoeveelheid lading door deze regio gaat die eigenlijk niet verscheept wordt naar een binnenhaven. Gecombineerd met het feit dat Flevoland aan een van de meest drukke binnenvaartroutes van Nederland ligt, was een haven niet meer dan logisch. Een haven geeft een heel belangrijke structuurversterking aan je economie. Als het gaat over de containerhaven dan bied je je ondernemers de mogelijkheid om hun logistieke ketenkosten te verlagen, dan wel verder weg gelegen markten te bedienen.
‘Een haven geeft een heel belangrijke structuurversterking aan je economie’
Agro en food zijn in eerste instantie de belangrijkste ladingstromen. Appelman: “Plat gezegd: er gaan ontzettend veel aardappelen, uien en wortelen uit dit gebied de hele wereld over. En dat geeft al een basisvolume waarop een containerexploitant kan draaien. Daarnaast hebben we een grote diversiteit aan productiebedrijven die iets met containers doen, hetzij import hetzij export. Je kunt het zo gek niet bedenken of het zit in een container. En de kunst is natuurlijk om al die volle containers die hier weggaan, ook weer vol terug te laten komen. Dat is het spelletje van de verladers en van de terminalexploitant om dat goed ingeregeld te krijgen.”
Concurrentie met de containerterminal van Kampen vreest Appelman niet. “Iedere binnenhaven heeft een verzorgingsgebied van zo’n 30 kilometer. Dat betekent dat we qua verzorgingsgebied voor een deel een overlap hebben met Kampen. Je concurreert met elkaar, maar je moet soms ook samenwerken, als het gaat over vaarroutes en het bundelen van ladingstromen.”
Bedrijventerrein
Het bedrijventerrein bij Flevokust haven wordt dit najaar opgeleverd. Dan is 7,4 hectare bouwrijp, maar een uitbreiding tot 43 hectare is planologisch al geregeld, en nog eens 160 hectare zit in de planning. “Er is veel belangstelling”, zegt Appelman. Ingezet wordt op drie sectoren: circulaire economie, agro/food, en maakindustrie
Rogier Wilms, programmamanager van de provincie, geeft aan dat naast de containerterminal nog 200 meter kade beschikbaar is voor kadegebonden bedrijven. Wilms: “We zouden ze zo kwijt kunnen aan bedrijven in zand en bulk maar dat gaan we niet doen. We willen hoogwaardige bedrijven aantrekken, bijvoorbeeld in de maakindustrie of bouwers van windmolens. We willen dat het ook echt iets toevoegt aan de economie van Flevoland, aan de werkgelegenheid.”
Duurzaamheid
Belangrijk voordeel van Flevokust Haven is de nabij gelegen Maximacentrale. Appelman: “Bedrijven kunnen rechtstreeks op de hoogspanning van 380 kV inpluggen. Die leveringszekerheid is een groot voordeel, maar misschien nog wel belangrijker is dat Engie, de eigenaar van de centrale, veel ambities heeft om een rol te spelen in de energietransitie. Begin februari hebben we samen met Engie en de gemeente Lelystad een overeenkomst ondertekend om te komen tot een duurzame gebiedsontwikkeling. Daarna is het een kwestie van studie en van experimenteren. Wat daar precies uitkomt, hangt af van de bedrijven die zich er gaan vestigen. Stel, dat daar grote warehouses komen of koelbedrijven, dan kun je overwegen om energiestromen te gaan koppelen en de restwarmte te gebruiken.”
Kornwerderzand
Voor beide nieuwe havens zou de verbreding van de sluizen bij Kornwerderzand een uitkomst zijn. Appelman: “Als de verbreding van Kornwerderzand door gaat, maak je Flevokust Haven ook bereikbaar voor de kustvaart. Dat zou een heel belangrijke stap zijn want daarmee kun je een handelingsslag overslaan, dan heb je lijnen die rechtstreeks op de eindbestemming varen.”
‘Kabinet zou lef moeten hebben om verbreding Kornwerderzand mogelijk te maken’
Voor het Maritiem Cluster op Urk is verbreding misschien nog wel belangrijker. Appelman: “Als je kijkt naar de wereldwijde jachtbouw dan is het alleen maar mega-mega-mega. Bedrijven in dit segment lopen nu al tegen hun grenzen aan, dus daar ligt echt een knelpunt. Ook voor bedrijven die actief zijn in het onderhoud en vernieuwing van de Urker kottervloot is verbreding belangrijk.”
Appelman vindt dat dit kabinet de knoop moet doorhakken. “We hebben destijds het lef gehad om de Maasvlakte 2 aan te leggen. Dat was een gigantische investering omdat iedereen zag: willen wij blijven meespelen, dan moeten we mee in die schaalvergroting. Hier speelt hetzelfde vraagstuk, voor een fractie van de investering. Ik doe een appèl op het kabinet om dit gewoon te honoreren en oog te hebben voor de groeibehoefte van bedrijven hier. Dat is belangrijk voor het behoud van de welvaart in de regio – niet voor niets een speerpunt van dit kabinet.”
