Interview Robert-Jan Zimmerman | Maritiem Nederland
Achtergrond
De Mer-Green tijdens de proefvaart in Servië

Robert-Jan Zimmerman, directeur Mercurius Shipping Group:


Interview Robert-Jan Zimmerman

Erik van Huizen | woensdag 1 mei 2013
Binnenvaart

Het is moeilijk om in deze tijd van economische teruggang voor innovaties in de binnenvaart een passende financiering rond te krijgen. Directeur Robert-Jan Zimmerman van de Mercurius Shipping Group ziet zeker het laatste jaar dat de banken steeds terughoudender worden en bijna geen schepen meer willen financieren. En dat terwijl Zimmerman al ondernemers en werk heeft voor nieuwe kleinere binnenschepen.

De Mercurius Shipping Group is een familiebedrijf, in 1983 opgericht door Robert Zimmerman. Inmiddels heeft zijn zoon het bedrijf overgenomen. Mercurius bouwt, investeert en exploiteert sinds die tijd binnenschepen. “Wij hebben veel weg van een rederij, maar onze  scheepvaartondernemers exploiteren het merendeel van de schepen zelf. Startende ondernemers met weinig ervaring in ondernemen en weinig kapitaal, maar wel met veel ervaring als kapitein kunnen via franchise bij ons op een nieuw of een jong schip gaan varen. Ze krijgen dan een transportcontract voor lange termijn en wij verzorgen de gehele backoffice. De ondernemer kan zich focussen op de operationele zaken aan boord. Het is de bedoeling dat de ondernemer groeit en leert. Hierbij zijn de ondernemer en Mercurius van elkaar afhankelijk. Wij hebben er een gezamenlijk belang bij dat het de ondernemer goed gaat. Later kan hij dan, als hij er financieel op vooruit is gegaan, eventueel het schip overnemen en zelfstandig gaan varen. Toch blijven sommige ondernemers plakken. We hebben er nu drie waarvan de zoons in het bedrijf zitten.”

‘Wij willen dat de mensen anders tegen de binnenvaart aankijken. We hebben de laatste jaren dan ook veel geïnvesteerd in andere vervoersstromen en duurzame oplossingen’

Bedrijfsfilosofie

Anders denken in de binnenvaart, niet op de korte termijn maar op de lange termijn. Dat is volgens Zimmerman de bedrijfsfilosofie van Mercurius en de innovaties die in de loop van de jaren van het bedrijf kwamen. “Buiten de sector heeft de binnenvaart vaak nog een traditioneel imago. Wij willen dat de mensen anders tegen de binnenvaart aan gaan kijken. We hebben de laatste jaren dan ook veel geïnvesteerd in andere vervoersstromen en duurzame oplossingen.”
Mercurius stond aan de wieg van schepen voor het vervoer van meel en pallets, Distrivaart. Het meelschip heeft jarenlang gevaren voor Avebe Latenstein in Nijmegen, maar de fabriek daar verdween, evenals het vervoerscontract. Het concept van het schip met een geautomatiseerd laad- en lossysteem voor pallets stierf vanwege een gebrek aan draagkracht bij prominente verladers een langzame dood. Zimmerman is de laatste tijd niet heel actief met Distrivaart meer bezig. “Om de paar maanden krijg ik er nog wel eens een vraag over, maar ik denk dat de pallets in de toekomst in pallet-wide containers worden vervoerd. Deze containers zijn iets breder dan de standaard containers. De containerschepen die we onlangs hebben gebouwd, hebben bredere ruimen en zijn al geschikt voor deze containers.”

 Kraanschepen

Ondanks de economische tegenwind gaat het goed met de twee containerkraanschepen ‘Mercurius-Amsterdam’ en ‘Transferium’. De Amsterdam kwam in 2005 in de vaart, de Transferium in 2009. Vorig jaar groeide de kraanomzet van de schepen met meer dan 20 procent. “We zijn nu onder andere ook met P&O Ferries intensief bezig om een strategisch partnership aan te gaan en gezamenlijk ladingstromen om te buigen naar de binnenvaart, maar we focussen ons met deze schepen vooral op het vervoer van fruit binnen de Rotterdamse haven. Het fruit wordt op de zeeterminal voor ons geladen, wij brengen de containers dan naar verschillende fruitimporteurs in de Rotterdamse haven.
Onze tarieven zijn niet altijd lager dan het wegvervoer, maar wij bieden de bedrijven een grotere vervoerszekerheid, een snellere doorzet van de importstroom en men bespaart fors op de interne logistiek in verband met de verbeterde logistieke efficiency. Dat is vooral bij bederfelijke waar als fruit belangrijk. De containers moeten daar gewoon ’s morgens op de stoep staan en enkele uren later al weer op doortransport zijn. Normaal zouden de containers via de weg gaan. In 2012 hebben we met de kraanschepen op deze manier meer dan 25.000 vrachtwagenbewegingen van de weg af gehaald in de Rotterdamse haven. Toch is het milieu vaak niet de echte reden voor een verlader om over te stappen naar de binnenvaart. Wij hebben drie schepen met een katalysator die groen zijn, maar daar krijgen we geen cent extra voor.”
Een kraan plaatsen op een containerschip is volgens Zimmerman niet het probleem, de grootste uitdaging is om de nieuwe dienst te verkopen. “Vaak zitten de bedrijven al aan het water, het kantoorpersoneel kan mooi naar de binnenvaart kijken, maar dikwijls zijn het moeilijke onderhandelingen die veel overtuigingskracht kosten. Een logistiek manager denkt toch meer op de korte termijn en is op zoek naar directe kostenbesparingen. Om hem naar iets nieuws te laten kijken, is lastig. Maar hoewel het vaak moeizaam gaat, zijn de tevredenheid en loyaliteit achteraf vaak groot.”

 Zware chemie

De eigen scheepswerf in Servië moest Zimmerman medio vorig jaar sluiten vanwege een gebrek aan orders. “We verzorgden op deze werf turn-key projecten, dus compleet afgebouwde schepen. Het gaat dan niet om seriebouw, maar om maatwerkschepen, bijvoorbeeld RVS tankschepen waar zware chemie mee wordt vervoerd. Je moet dan denken aan salpeterzuur en fosforzuur. Deze schepen zijn vanwege de RVS-tanks en de uitrusting gemiddeld zo’n 40 procent duurder dan een gewone tanker voor benzine en diesel. De RVS-tanks zijn nodig omdat sommige producten heel schoon moeten blijven. RVS is minder poreus, er zitten minder gaatjes in, dat houdt het product schoner. Het laden en lossen gebeurt volledig gesloten en de tanks worden gesloten gewassen. Niemand hoeft de tank in. Deze tankers kunnen meerdere kleine partijen separaat meenemen. Per tank kan er worden geladen en gelost. Maar het prijsverschil zit niet alleen in de tanks. Er zijn ook andere pompen, uitgebreid leidingwerk aan dek, een verwarmingsketel en een stikstofinstallatie nodig. Meer randapparatuur dus, voor meer veiligheid en grotere efficiency.”
De marktsituatie in de tankvaart is volgens Zimmerman wisselend. “Sinds 1,5 jaar fluctueren de omzetten heel erg. Dan is het weer even twee weken druk, daarna kan het weer weken rustig zijn. Het is elke keer weer een verrassing, een kwestie van vraag en aanbod. Maar als het straks weer beter met de economie gaat, dan trekt het vervoer van zware chemie als eerste aan. Ik hoop dus binnenkort deze opleving te zien.”

 Terughoudende banken

De crisis zorgde wel voor vertraging van het vervoersconcept M-Factor. Mercurius wilde zo’n twee jaar geleden binnen tien jaar 25 nieuwe kleine binnenschepen in de vaart brengen. Inmiddels zijn er twee van deze schepen (85 x 9,60 meter) gebouwd. Vanaf mei gaan de schepen vanaf de nieuwe containerterminal Vossenberg in Tilburg naar Rotterdam varen.
Toch wil Zimmerman de komende twee jaar nog drie van deze schepen in de vaart brengen. Werk en personeel heeft hij er al voor. “We wilden vijf schepen binnen drie jaar in de vaart brengen. Maar het is nu heel lastig om voor deze schepen een gunstige financiering rond te krijgen. Banken zijn heel erg terughoudend, ze financieren bijna geen schepen meer, behalve de casco’s die nog her en der in Nederland drijven. Maar we laten het concept niet los. Het is alleen momenteel nog lastiger van de grond te krijgen.”
Zimmerman ziet de binnenlandse containervaart en het ARA-gebied wel langzaam gezonder worden. “De tarieven staan nog onder druk, maar de aantallen containers nemen wel weer toe.”

 Eén stem

Wat de binnenvaart volgens Zimmerman ook goed zou doen, is als er nu eens één stem komt vanuit de binnenvaart richting Den Haag en Brussel. “Ik ben ook bestuurslid van de groep Varende Ondernemers van het Centraal Bureau voor de Rijn- en Binnenvaart (CBRB) en ik zie dat de varende ondernemers nu, eigenlijk uit frustratie, een voortrekkersrol gaan spelen in de vorming van Binnenvaart Logistiek Nederland (BLN). En daar sta ik heel erg achter. De binnenvaart is zo versnipperd en gefragmenteerd, er moet één stem komen. We hebben allemaal belang bij een zo optimaal mogelijke belangenbehartiging op gebied van vaarwegeninfrastructuur en goede bemanningswetgeving. De organisaties moeten zich focussen op wat ze gezamenlijk hebben, in plaats van op de verschillen te wijzen. De belangbehartiging voor de binnenvaart moet in één hand komen. Dat gaan we dit jaar voor elkaar krijgen!"

Partners Maritiem Nederland