Bedrijventerrein Rotterdam Food Hub krijgt vorm
Haven legt focus op koelen en vriezen
Mischa Brendel | donderdag 14 november 2019
Havenbedrijf Rotterdam
Als het gaat over bedrijven in havengebieden, is een smoothie-fabrikant doorgaans niet het eerste voorbeeld dat genoemd wordt. Toch besloot smoothiemaker Innocent zich – als eerste – te vestigen in de Rotterdam Food Hub, een nieuw bedrijventerrein in de Rotterdamse haven van 60 hectare groot.
Gezien de functie van de Rotterdam Food Hub is het eigenlijk een heel logische stap. Het bedrijventerrein aan het Calandkanaal, bij de ingang van de Maasvlakte, wordt er op ingericht om bedrijven uit de agrofoodsector zo goed mogelijk te faciliteren. Bedrijven die met bederfelijke waar werken, hebben baat bij snelle afhandeling en korte afstanden tot gekoelde opslagfaciliteiten. Het gaat om een serieuze markt voor de Rotterdamse haven: 12,5 procent van container gerelateerde zaken betreft de agrofoodsector.
Voor Innocent betekent dit smoothies produceren daar waar de ingrediënten binnenkomen. Het bedrijf investeert € 223 miljoen in een nieuwe, CO2-neutrale fabriek waar diverse vruchtensappen gemengd en gebotteld worden. Die (geconcentreerde) vruchtensappen zullen bij de Rotterdam Food Hub binnenkomen. Zodoende bespaart Innocent volgens eigen zeggen op jaarbasis ruim 13.000 vrachtwagenritten: ruim 23 miljoen kilometers aan wegverkeer.
‘Het idee is om een gedeelde ingang te maken, in plaats van elk bedrijf met zijn eigen poort’
CO2-uitstootreductie is een van de doelstellingen van Havenbedrijf Rotterdam. Het wil een leidende rol spelen in de mondiale energietransitie, zo stelt het. De Rotterdam Food Hub moet daarin een grote rol spelen: korte lijntjes en een snelle afhandeling en opslag. Het delen van faciliteiten speelt daarbij een sleutelrol, vertelt Emile Hoogsteden, directeur Containers, Breakbulk & Logistics van het havenbedrijf. “Het idee is om een gedeelde ingang te maken, in plaats van elk bedrijf met zijn eigen poort.” Hetzelfde geldt bijvoorbeeld voor douanecheckpunten, kades en opslagplaatsen. Dat levert niet alleen een hogere efficiëntie op, maar scheelt ook in de benodigde ruimte.
Ligplaatsen voor zeeschepen
De indeling van de Rotterdam Food Hub is volledig gericht op de agrofoodsector. Zo worden de warehouses direct aan de kades aangelegd, zodat gekoelde en bevroren ladingen direct opgeslagen, bewerkt, of vervoerd kunnen worden. Hoogsteden: “Niet alleen liggen de grote deepsea containerterminals op de Maasvlakte op een steenworp afstand, maar de Rotterdam Food Hub krijgt zelf ook de beschikking over meerdere ligplaatsen voor zeeschepen die speciaal zijn ingericht voor gekoelde lading.”
Zo wordt momenteel de kade in de Tennesseehaven voorbereid voor deze zeevaartschepen, laat Leon Willems, woordvoerder van het Havenbedrijf Rotterdam weten. Daarbij moet er gedacht worden aan saptankers zoals nu in de Merwe-Vierhaven komen, zoals de Orange Sun met een lengte van 204 en een breedte van 32 m. Maar ook aan containerschepen van klein tot circa 230 m lang, 37 m breed en een diepgang tot 12,5 m. Willems: “De specificaties van de Noordkade zullen hierop lijken. Echter, we zijn nog in overleg met klanten, dus definitief is het hier nog niet.”
Behalve voor de zeeschepen, komen er ook ligplaatsen voor binnenvaartschepen voor de doorvoer naar het achterland. “Bij binnenvaart moet je denken aan alle maten container barges”, stelt Willems.
Cool Port
De Rotterdam Food Hub, momenteel nog in aanleg, moet vooral een aanvulling worden op al bestaande agrofoodfaciliteiten. Een goed voorbeeld hiervan is Cool Port. Deze faciliteit van het bedrijf Kloosterboer slaat onder meer vers fruit op om te bewaren of om door te voeren. “Cool Port is in 2017 voltooid”, zegt Derek van Rees, general manager bij Kloosterboer. “We waren de eerste in Nederland die werkte met een truck appointment system.” Hij vergelijkt het met een bezoek aan de tandarts: er wordt een afspraak gemaakt wie wat wanneer op komt halen en binnen een uur nadat ze arriveren, kunnen de vrachtwagens met hun lading weer weg.
Tekst gaat verder onder de foto.
Koel- en vrieshuis Cool Port is sinds twee jaar in gebruik en beslaat 5 hectare, waarbij er de mogelijkheid is tot uitbreiding in de toekomst. Het biedt ruimte aan 40.000 temperatuur gecontroleerde palletplaatsen. Er is 14.500 vierkante meter gereserveerd voor onder meer het verpakken en sorteren van de waren, veelal vers fruit en (geconcentreerde) vruchtensappen. Ook hier is er bewust gekozen voor deze locatie om het transport van terminal naar koelopslag zo kort mogelijk te houden, wat aanzienlijk scheelt in de kosten.
Cool Port bevat twee series van elf koelcellen. Elk van de eerste elf koelcellen heeft erachter een tweede koelcel liggen. Waren die langer opgeslagen moeten worden, kunnen op deze manier makkelijk ‘doorgeschoven’ worden. Van Rees wijst naar de overkant van het water, naar een kade 500 meter verderop: “Daar hebben we een mengstation om de sappen te mengen; alles ligt dicht bij elkaar.”
Reefer containers
Net als bij Cool Port, zal de Rotterdam Food Hub veel te maken krijgen met reefer containers: gekoelde containers. Na de VS is Nederland de grootste exporteur van groenten en fruit ter wereld. Met een overslag van 16 miljoen ton per jaar is Rotterdam marktleider op dit gebied in West-Europa. Bederfelijke waren voeren de importlijst aan, met in de top-3 citrusvruchten, bananen en druiven; Zuid-Afrika, Brazilië en Costa Rica zijn de belangrijkste importlanden. De export-top 3 bestaat uit ingevroren groenten, uien en aardappelen. In 2018 groeide de import van fruit, groente, vlees, vis en melkproducten met 16 procent ten opzichte van het jaar ervoor; de export van deze waren groeide met 18 procent, waarbij China de grootste afnemer is. Veel van deze waren worden in reefers vervoerd, waarvoor de Rotterdamse haven in totaal zo’n 18.500 aansluitingen heeft.
‘Het vervoer in koelcontainers groeit de komende tijd harder dan de containermarkt als geheel’
Ook hierbij speelt snelheid een belangrijke rol: hoe sneller de versproducten de consument bereiken, hoe beter. Een unieke railverbinding vervoert bederfelijke waren vanuit Spanje snel naar de Rotterdamse haven. Deze CoolRail vormt een directe treinverbinding tussen Valencia en Rotterdam. De trein vervoert reefers; met drie treintransporten per week worden er 15.000 volledige truckladingen vervangen. In Valencia worden vers fruit en groenten – zoals sinaasappelen en broccoli – ingeladen in vouwkratten en op de terugweg nemen de treinen deze lege opgevouwen kratten weer mee naar Valencia. De enige tussenstop van de trein is Barcelona. Op termijn wil initiatiefnemer Euro Pool System de treinverbinding uitbreiden naar Duitsland, Scandinavië en het Verenigd Koninkrijk.
Focus op koelen en vriezen
De nieuwe fabriek van Innocent in de Rotterdam Food Hub wordt in 2021 geopend; naar verwachting draait de faciliteit in 2022 op volle toeren. Vanaf 2020 gaan agrofoodbedrijven zich in de Rotterdam Food Hub vestigen. Daarmee lijkt er eindelijk een invulling te komen die wél de nodige bedrijven trekt. In het verleden zijn er diverse ontwikkelingsplannen geweest die toen puntje bij paaltje kwam niet doorgingen. Zo zou Kodak er een chemiefabriek bouwen, zou Liongas hier een LNG-terminal bouwen en wilde een Russische olieterminal zich hier vestigen. Geen van deze plannen vond doorgang, waardoor het terrein lange tijd braak bleef liggen.
De focus op koelen en vriezen levert het Havenbedrijf Rotterdam nog een voordeel op, zo stelde Hoogsteden eerder dit jaar in het FD: “Het vervoer in koelcontainers groeit de komende tijd met 13 procent per jaar, veel meer dan de containermarkt als geheel.” Volgens hem kan het terrein van de Rotterdam Food Hub dan ook behoorlijk snel worden uitgegeven: over ruim de helft van het 60 hectare grote bedrijventerrein worden al gesprekken gevoerd met geïnteresseerde partijen.
