Een volgend mega containerschip:
Grote containerschepen volstapelen
Jan Spoelstra | vrijdag 26 juni 2015
Havens, LNG, Grootste schepen
In het laatste weekend van juni arriveerde er weer een volgend containerschip met een capaciteit van meer dan 18.000 TEU in de Rotterdamse haven. De stuwplannen voor dergelijke schepen zijn bijzonder complex, en daarom zullen de schepen praktisch nooit 100 procent vol staan.
Op 27 juni meerde de 'MV Barzan' bij de ECT Euromax Terminal in Rotterdam aan. Nieuw aan deze containerreus is dat het gemakkelijk omgebouwd kan worden voor LNG. Het schip van UASC (United Arab Shipping Company) heeft een maximale capaciteit van 18.800 twintigvoetscontainers (TEU). Maar die waarde is volgens Frans Waals, consultant containerzeevaart bij Dynamar, zuiver theoretisch. "Bij het stapelen van de containers moet je met zo veel zaken rekening houden, dat wij in onze adviezen rekening houden met een maximale bezetting van 80 procent van het totaal aantal containerslots."
Hoe komt het dat de schepen nooit helemaal vol staan? Hieronder zetten we zeven redenen op een rij:
1 Containerschepen gaan niet van A naar B
In de vier weken dat de reis van Shanghai naar Rotterdam duurt, doet een containerschip zo'n tien tot vijftien havens aan. In elke haven gaan containers van en aan boord.
Aan dek van deze grootste categorie containerschepen staan de containers tien of elf hoog. Onder de luiken – die vaak drie containers breed en twee containers in de lengte overspannen en die je dus eerst leeg moet halen voor je in het ruim kunt – staan nog eens acht tot tien containers op elkaar gestapeld. "Er kan behoorlijk wat in de weg staan als je niet goed nadenkt over het stuwplan", aldus Waals. "En je wilt zo weinig mogelijk containers hoeven te verplaatsen om bij alle containers voor een betreffende terminal te kunnen."
2 Niet alle containers passen op elkaar
Een veertigvoetscontainer kun je wel op twee twintigvoetscontainers stapelen, maar twee twintigvoets containers kunnen niet op een veertigvoetscontainer. Dat heeft te maken met het vastzetten (sjorren) van de containers. Containers kunnen nou eenmaal alleen op hun hoekpunten aan elkaar vastgezet worden. En dan zijn er ook nog plaatsen voor 45-voetscontainers... 
3 Gevaarlijke stoffen voorop
"Containers met giftige of brandbare stoffen staan vaak voor op het schip", aldus Danny Cornelissen, havenfotograaf en voorheen als radioman/dekman werkzaam op een containerterminal. "Zo ver mogelijk bij de brug vandaan. Zo komen stuwers in december regelmatig hele stapels vuurwerkcontainers voor op het dek tegen." Daarnaast staan tussen groepjes containers met brandbare stoffen vaak enkele rijen met containers zonder gevaarlijke stoffen.
4 Koelcontainers
Op 20 tot 25 procent van de containerslots kunnen koelcontainers (reefers) staan. "Deze moeten dan ook nog eens met de koelmotoren en stroomaansluiting naar achteren geplaatst worden", aldus Cornelissen.
5 Scheepsstabiliteit
Zware volle containers staan onderdeks, lege containers staan boven op de luiken. Dat heeft alles te maken met scheepsstabiliteit. Cornelissen: "Als een container van Rotterdam naar Hamburg moet, maken we in overleg met de kapitein soms een uitzondering."
6 Reikwijdte containerkranen
De huidige generatie grootste containerschepen zijn alle 59 meter breed, 23 rijen containers. Op de route van Shanghai naar China komt het een enkele keer voor dat de containerkranen niet bij de buitenste rijen containers kunnen. Containers voor die havens zet je liever niet op de buitenste rij.
"Het gebrek aan reikwijdte valt te omzeilen." Waals legt uit dat toen de 'Maersk McKinney Moller' (18.340 TEU) voor het eerst bij de APM Terminal op de Maasvlakte kwam, deze onder een hellingshoek aan de kade heeft gelegen. "Door het schip aan de kadezijde te ballasten, het scheef te leggen, konden de kranen net bij de buitenste rij. Ook zou je halverwege het laden en lossen het schip kunnen keren."
7 Zichtlijnen kapitein
Volgens Waals zijn er momenteel schepen besteld waarbij de containers op het dek twaalf hoog kunnen staan: "Maar dat kan niet overal. Containers voor op het schip mogen niet te hoog, anders belemmeren ze het zicht van de kapitein."
De grens is bereikt
De mate van complexiteit van stuwplannen wordt voor het grootste deel bepaald door de hoogte van de containerstapels. Die twaalf containers hoog aan dek is wel de grens, anders passen schepen niet meer onder praktisch alle bestaande containerkranen. Stuwplannen zijn complex, maar zullen niet snel ingewikkelder worden dan ze nu al zijn.
Bovenstaande factoren zorgen ervoor dat schepen met een theoretische capaciteit van 19.000 twintigvoetscontainers, in de praktijk maximaal 15.000 TEU aan boord hebben. Een enkele keer wordt een containerschip tot zijn maximale containercapaciteit beladen. Dat gebeurt dan op een retourvracht, waarbij containerrederijen hun lege containers retour sturen naar het Verre Oosten.
Lees ook onze reportage aan boord van een Maersk Triple-E klasse containerschip.
