Ger van Langen, directeur Wagenborg passagiersdiensten | Maritiem Nederland
Achtergrond
Voor de Sier won Wagenborg al in 1996 de Milieuprijs voor de scheepvaart (foto: Wagenborg)

Ger van Langen, directeur Wagenborg passagiersdiensten


Ger van Langen, directeur Wagenborg passagiersdiensten

Karin Broer | woensdag 13 december 2017
Scheepsbouw

In Noorwegen vaart de eerste volledig elektrische veerboot, Doeksen schaft LNG-veerboten aan, en wat doet Wagenborg passagiersdiensten? Voor de verbinding met Ameland laat het bedrijf een sneldienst met traditionele dieseltechniek bouwen. Heeft Wagenborg zijn ambitie opgegeven? Nee integendeel, legt directeur Ger van Langen uit. Wagenborg heeft juist de hoogste ambitie voor de middellange termijn.

Duurzaamheid staat voorop in de bedrijfsfilosofie van Wagenborg passagiersdiensten, zegt Van Langen. “In 1996 wonnen we al de Milieuprijs voor de scheepvaart voor de Sier. Dat was toen een enorm vooruitstrevend ontwerp: dubbelwandig en zerodumping: niets mag overboord. Toen was dat revolutionair, met een regenwater-opvang zodat eventuele olie van auto’s aan dek niet overboord spoelt. We liepen voorop en nu moeten we opnieuw een stap maken.”

“Op dit moment zouden we een veerdienst bouwen, maar als je echt out of the box wil denken, dan moeten we breder denken. Technische ontwikkelingen gaan heel snel. Als je mij tien jaar geleden had gezegd dat 70 procent van onze tickets via mobieltjes zou worden verkocht, dan had ik je niet geloofd. Om iets nieuws te maken, moeten we de kaders durven los te laten. Het Walk-to-Work-concept van MV Kroonborg was er nooit gekomen als we niet buiten de kaders hadden gekeken. Het prijswinnend ontwerp van de Egbert Wagenborg is ook ontstaan door verder te kijken dat wat er op dat moment is.

“In 2011 hebben we al eens uitgebreid onderzoek laten doen naar de mogelijkheden om zero emissie te varen. De conclusie was toen: het is technisch haalbaar, politiek verantwoord, maar  bedrijfseconomisch onmogelijk vanwege de tarievenstructuur die vast ligt in de concessie. Toen hebben we gekozen voor een refit van de Rottum. We hebben LED-verlichting aangebracht en kleine stappen gezet in de motorafstelling waardoor de emissies verminderden en we een lager brandstofverbruik konden realiseren.”

‘Om iets nieuws te maken, moeten we de kaders durven los te laten’

“Op dit moment zouden we een veerdienst bouwen, maar als je echt out of the box wil denken, dan moeten we breder denken. Technische ontwikkelingen gaan heel snel. Als je mij tien jaar geleden had gezegd dat 70 procent van onze tickets via mobieltjes zou worden verkocht, dan had ik je niet geloofd. Om iets nieuws te maken, moeten we de kaders durven los te laten. Het Walk-to-Work-concept van MV Kroonborg was er nooit gekomen als we niet buiten de kaders hadden gekeken. Het prijswinnend ontwerp van de Egbert Wagenborg is ook ontstaan door verder te kijken dat wat er op dat moment is.

“Ons vaargebied is Unesco Werelderfgoed, het is een gebied met de hoogste natuurbescherming: Natura 2000, Vogelrichtlijn, noem maar op. Dat is allemaal niet voor niks. Het is een uniek gebied, wij hebben er alle belang bij dit gebied in stand te houden en niet te belasten. We gaan een nieuw vervoersconcept ontwikkelen en daarbij gaan we kijken hoe we de natuurwaarden het beste dienen. Ons ambitieniveau is zo hoog mogelijk. We willen verder gaan dan zero emissie – zero emissie is niet zo moeilijk. We willen een vervoersconcept met zero footprint (onder de streep helemaal geen impact op de hulpbronnen van de aarde, KB).”

- Hoe gaat u dat doen?

“We gaan rond de tafel met alle betrokkenen: lokale overheden, rijksoverheid, eilanders, ondernemers, maar ook met andere vervoerders zoals Arriva die het busvervoer doet. Het gaat ons om de hele vervoersketen, inclusief voor- en natransport. We willen heel breed kijken: hoe is de demografische ontwikkeling, de visie op toerisme in 2030, natuurontwikkeling. We willen van alle betrokkenen allemaal hun mening weten en alle aspecten in kaart brengen. Welke techniek daar bij past? Dat komt pas veel later aan de orde. Ik ga mij nu ook niet uitspreken voor een of een andere oplossing, want dan is het geen open proces meer.

- U bent wel al overal gaan kijken.

“Ja, we laten ons breed informeren. We zijn bij Norled geweest, we hebben de Ampere gezien. We zien alle vakliteratuur, spreken met heel veel collega’s.”

- Wat vindt u van het concept van een volledig elektrische varende veerboot?

“Het kán. De Ampere vaart een beperkte route van 6 kilometer, maar de ontwikkelingen op het gebied van elektrisch varen en de batterijtechnologie gaan heel snel. In ons vaargebied zou het kunnen, de afstand van Holwerd - Ameland is maar 11,5 kilometer. Het kan, in mijn ogen is volledig elektrisch varen een serieuze mogelijkheid.”

- En varen op LNG?

“Ook LNG is een mogelijkheid, maar ik denk dat er meer mogelijk is in de toekomst en dat we dan zonder fossiele brandstof kunnen varen. Wat de TESO heeft gedaan met de Texelstroom spreekt mij ook erg aan. Een heleboel kleine maatregelen die bij elkaar toch een groot effect hebben.”

- De sneldienst die u nu laat bouwen is gebaseerd op traditionele techniek.

“Het is een tijdelijke oplossing. De sneldienst komt voort uit het Open Plan Proces om de vertragingen van en naar Ameland tegen te gaan, het is daarin een van de vijf oplossingen voor de korte termijn. In deze sneldienst liggen dezelfde motoren als in onze watertaxi’s, maar dan wel de schoonste variant. Het nieuwe vervoersconcept dat we daarnaast gaan ontwikkelen, is voor de middellange termijn. Daarin gaan we voor het hoogste ambitieniveau.”

- Ameland wil in 2020 volledig selfsupporting zijn wat betreft energie.

“We beseffen dat de veerdienst een belangrijke invloed heeft op de CO2-balans van het eiland. We hebben voor passagiers een CO2-compensatieregeling, straks kunnen mensen ook doneren aan projecten op het eiland. Maar Ameland kan bij lange na niet alle energie voortbrengen die nodig is voor de veerdienst. Op zich zijn hier wel veel mogelijkheden voor duurzame energie: veel wind, stroom, de zoet/zout-overgang.”

'Ameland kan bij lange na niet alle energie voortbrengen die nodig is voor de veerdienst'

- Is waterstof daarin een oplossing? Het Noorden wil omvormen naar een waterstofeconomie.

“Waterstof hebben we in het rapport uit 2011 ook onderzocht. Toen bleek dat het neerzetten van een walinstallatie heel erg lastig was. Maar ik sluit het niet uit, alles ligt open.”

- U spreekt over een vervoersconcept, niet over een veerboot.

"We beginnen heel breed: wat is er aan ontwikkelingen, wat zijn de wensen? Dat levert een hele berg aan informatie op. Dan kunnen we de randvoorwaarden voor een ontwerp vaststellen, en dan pas gaan we naar de techniek en wat er financieel allemaal mogelijk is. We willen over de horizon heen kijken, dat betekent je in de beginfase niet beperken, maar alle mogelijkheden in beeld brengen. We willen een ideaalplan voor over vijftig jaar.”

- En wanneer is het nieuwe vervoersconcept gereed?

“We stellen onszelf geen deadline. We starten het proces in 2018, en dat heeft dan wel even wat tijd nodig. In 2020 weten we welke kant we op gaan.”

Partners Maritiem Nederland