Duurzaamheid door efficiency | Maritiem Nederland
Achtergrond
Sam Gombra, oprichter Èta Shipping: ‘Verder kijken dan de coronacrisis.’

KVNR-lid aan het woord: Sam Gombra, directeur Èta Shipping


Duurzaamheid door efficiency

Karin Broer | maandag 20 april 2020
Zeevaart, KVNR-lid aan het woord

In de rubriek ‘KVNR-lid aan het woord’ komt iedere maand een rederij aan het woord die is aangesloten bij de Koninklijke Vereniging van Nederlandse Reders. Sam Gombra (ex-ForestWave Navigation) heeft een nieuwe rederij opgericht: Èta Shipping, naar de Griekse letter die gebruikt wordt als symbool voor de efficiëntiecoëfficiënt. Hij wil zes geavanceerde shortsea schepen van 6700 dwt bouwen die gaan varen met een bemanning van vier man.

Het is 18 maart en ik spreek Sam Gombra via Skype. De coronacrisis is losgebarsten. Een rare tijd om een interview te houden. Maar Gombra vindt het toch relevant: “We moeten verder blijven kijken. Juist nu, als we nu alle ontwikkelingen stilzetten, dan komen we er straks zeker niet beter uit. Uiteindelijk zal er toch getransporteerd moeten worden en dan zullen we groener moeten werken, want we worden niet alleen als mensheid bedreigd door een virus maar ook de wereld wordt bedreigd. Ja, kijk verder, denk vooruit, dat is mijn boodschap.”

Natuurlijk heeft ook de, in november 2019 opgerichte, rederij te maken met een totaal onvoorziene situatie. “We zouden eind februari met twee werven het hele concept voor de nieuwe schepen uitonderhandelen. Daar zijn we niet aan toegekomen. Wij praten nu door met de werven op afstand, de onderhandeling gaat door, het is afwachten hoe de levertijden worden beïnvloed door de coronacrisis.”

Efficiëntie

De naam Èta Shipping verwijst naar de Griekse letter èta en die staat voor de efficiëntiecoëfficiënt in de natuurkunde. Gombra: “Wij denken dat we de scheepvaart beter kunnen maken door zaken efficiënter aan te pakken, duurzaamheid door efficiency. Als je iets efficiënter doet, heb je daar minder energie, minder mensen en minder geld voor nodig, dus per saldo blijft er meer rendement over, stoot je minder uit, en verbetert het resultaat.”

Efficiëntie was eigenlijk ook al het uitgangspunt van ForestWave Navigation, Gombra’s eerdere rederij. Door de crisis kwam daar nieuwbouw te weinig van de grond. Gombra: “ForestWave is in een heel moeilijke periode wel steeds gegroeid, maar om daarvoor kapitaal bij elkaar te krijgen moesten er meer aandeelhouders aan boord komen. De essentie van het bedrijf is meer op de commercie komen te liggen. Dat is succesvol geweest, er varen meer dan dertig schepen in management en eigendom, maar het scheepseigendom was gedwongen door de markt veel tweedehands tonnage.” Terwijl Gombra’s hart ligt bij innoveren met nieuwbouw. Dat betekende uiteindelijk dat hij na zestien jaar vertrok bij ForestWave Navigation, overigens wel met de afspraak dat de eerste zes schepen die hij zou bouwen, door ForestWave gecharterd zullen worden.

Gombra nam een aantal medewerkers mee vanuit ForestWave en streek neer aan de Leonard Springerlaan in Groningen. Voor de ontwikkeling van het nieuwe type schip werkt hij samen met Walter van Gruijthuijsen van Marvox.

De basis van het nieuwe type schip is een romp die Groot Ship Design tien jaar geleden voor ForestWave tekende. Gombra: “Die romp is gesleept maar nooit gebouwd. Door dat slepen weten we dat we heel weinig motorvermogen nodig hebben. Het opzienbarende is dat het schip maar 1150 KW nodig heeft om aan de IJsklasse criteria 1A te voldoen.”

Minder operationele kosten

Een ander belangrijk punt is de besparing op operationele kosten. Gombra: “Ik zie de scheepvaartmarkt de komende jaren – even afgezien van wat er nu allemaal aan de hand is met de coronacrisis – niet heel veel veranderen. De enige manier om hogere marges te realiseren is zorgen dat je de uitgavenkant reduceert. Dit kunnen we doen door de operationele kosten te reduceren, onder meer door met een kleinere bemanning te varen.”

Dat betekent overal systemen toepassen waar geen menskracht meer bij nodig is. Zo is het proces van het openen en sluiten van de luiken helemaal autonoom gemaakt. In samenwerking met Eekels, maritiem installatiebedrijf in Kolham, is een autonome luikenwagen ontwikkeld.

Ook het hele ballastproces verloopt autonoom. “De ladingcomputer stuurt de ballastcomputer aan en het hele systeem zet zelf de afsluiters open of dicht of de pompen aan. Dat wordt bewaakt door een geavanceerd peilsysteem waarmee we het niveau van alle tanks precies in de gaten kunnen houden.”

Het schip wordt zo ontworpen dat het door één man vanaf de brug bestuurd kan worden: met een ‘one man bridge’. Zo kan er met de helft van het gebruikelijk aantal mensen worden gevaren. “We willen met vier officieren gaan varen. Ik denk dat je een veel betrokkener bemanning krijgt die met hele mooie gereedschappen mag werken.”

Digital twin

Daarnaast wordt het onderhoud modern aangepakt. Er wordt een digital twin van het schip gebouwd. Zowel de statische als de dynamische informatie van de apparatuur zit in een 3D-model en is aan de wal te volgen. “De drukken, de trilling, de temperatuur, alle informatie die we graag willen volgen om te kijken hoe het met dat specifieke stuk apparatuur gaat, kunnen we uitlezen. Zo kun je beter voorspellen hoe lang een apparaat nog werkt voor dat het kapot gaat en haal je de verrassingen eruit; die kosten het meeste geld en energie.”

De efficiëntie van Èta zit dus in de autonomie, predictive maintenance en een veel simpelere machinekamer. Er staat geen hoofdmotor maar een elektromotor. Gombra: “Daarmee maak je eigenlijk de grootste klapper, bij een gemiddelde hoofdmotor van een schip van dit formaat is na 15.000 uur al serieus onderhoud nodig, bij de elektromotor hoeft iemand pas na 50.000 uur te kijken of de lagers nog in orde zijn.”

Emissieloos zonder verbouwing

Voor de elektromotor staan voorlopig drie dieselgeneratoren. Gombra: “Mocht een andere brandstof economisch haalbaar zijn, dan kunnen we de generatoren binnen een paar uur los sleutelen en vervangen door generatoren die op een andere brandstof draaien, bijvoorbeeld ammoniak of methanol.” Ook wordt het mogelijk een container met een brandstofcel in te pluggen. Gombra: “Dan laten we de generatoren stilstaan en varen we geheel emissieloos zonder enige verbouwing. Dat kunnen we ook partieel doen. Je kunt een kleine brandstofcel inpluggen waardoor je emissieloos de haven in kan varen of emissieloos aan de kade kunt liggen.”

Dankzij de lage operationele kosten op de nieuwe schepen van Èta Shipping is er ruimte voor rendement (foto artist impression: Èta Shipping). Tekst gaat verder onder de foto.

Voor zijn plan om zes schepen te laten bouwen is Gombra op zoek naar investeerders. Waarom zou zijn plan interessant zijn? “De brandstofkosten worden bijna gehalveerd vergeleken met een regulier schip van deze grootte, de operationele kosten dalen met 40 procent. Dat geeft dus ruimte voor rendement. En het tweede is dat dit schip zo groen is als het nu kan en groener kan worden naarmate de technologie voortschrijdt. We hebben het schip zo geconstrueerd dat het technisch mogelijk is het schip zonder ingrijpende verbouwingen aan te passen.”

‘Dit schip is zo groen als het nu kan en kan groener worden naarmate de technologie voortschrijdt’

Het is tijd voor vernieuwing, denkt Gombra. “Zeker in de shortsea sector is er een enorm tekort aan moderne tonnage, met een oudere vloot gaan de operationele kosten allemaal oplopen. Op een gegeven moment loopt dat vast. Dat daar wat moet gebeuren, daarvan ben ik overtuigd. En er is – of nee, er wás – heel veel geld in de wereld, daar is nu een heleboel van verdampt. We praten met verschillende investeerders, maar wat er nu gaat gebeuren is de vraag. Het antwoord weet ik ook niet.”

Veel support van KVNR

Als eigenaar van ForestWave was Gombra nooit zo heel enthousiast over de KVNR. “Maar”, zegt hij, “sinds een paar jaar waait er een heel frisse wind. Op dit moment word ik erg goed ondersteund en geholpen. Er is heel veel support vanuit de KVNR om dit project te laten vliegen en tot een succes te maken. Het contact met het netwerk van de KVNR is voor mij erg waardevol, niet zozeer de collega-reders want die weet ik zelf ook wel te vinden, maar meer het overheidsnetwerk. De KVNR weet wat er op de agenda staat, weet over verschillende initiatieven die er vanuit de overheid zijn om te vergroenen, kent de regelgeving voor investeringsaftrek enzovoort.”

Èta Shipping

Gestart sinds november 2019

Hoeveel werknemers: 6

Plannen: 6 shortsea schepen van 6700 dwt.

Belangrijkste markt: bosproducten van Scandinavië naar het Middellandse Zeegebied.

www.etashipping.com/

Partners Maritiem Nederland