De binnenvaart is overal | Maritiem Nederland
Achtergrond
De schepen op de Chinese Yangtze zijn inmiddels veel groter en moderner.

De binnenvaart is overal

Erik van Huizen | zaterdag 1 juni 2013
Binnenvaart

Vaak zien opkomende economieën overal ter wereld de binnenvaart als een goed alternatief voor het wegvervoer en als middel tegen de congestie op de wegen. Deze landen investeren daarom fors in de binnenvaart.

Groot van formaat is de binnenvaart in de Verenigde Staten. Zo’n 17 procent van alle vervoer gaat daar over water. De duwboten op de kleinere rivieren zijn vergelijkbaar met die in Nederland. Ze hebben meestal zo’n vier tot zes bakken voor de kop. Op de Ohio, de Upper Mississippi, de Illinois en de Tennessee varen de duwboten met gemiddeld vijftien bakken. Een dergelijk verband is dan bijna 345 meter lang en neemt 22.500 ton lading mee. Omdat veel sluizen op de Upper Mississippi niet langer zijn dan 180 meter, veroorzaken de duwverbanden vaak tientallen uren wachttijd bij de sluizen. Op de Ohio hebben inmiddels alle sluizen kolken van 360 meter.

Droogte

Op de belangrijkste rivier de Mississippi nemen de duwboten dikwijls meer dan veertig bakken mee. Hoeveel lading wordt meegenomen, is vooral afhankelijk van de waterstand. Begin dit jaar kon de Mississippi bijna niet worden beva-  ren vanwege droogte. Vervoerders vroegen het United States Army Corps of Engineers stenen te verwijderen en meer water op de rivier te lozen via de Missouri. Uiteindelijk zorgden regen en smeltende sneeuw voor een doorgaande vaart.

Chris van Eijmeren van Vereniging De Binnenvaart en voormalig leraar aan het Rotterdamse Scheepvaart en Transport College, zag in de Verenigde Staten duwboten met nog meer bakken. “Het is ongeloof lijk wat je daar ziet varen. Er bestaan zelfs foto’s van duwboten met meer dan tachtig bakken. Die duwboten hebben dan vaak een vermogen van meer dan 10.000 pk. Zelfstandig varende motorschepen zie je niet in de VS. En de duwbakken blijken met de huidige crisis een groot voordeel. Je hoeft geen schepen langs de kant leggen, maar alleen maar een paar bakken. Als het weer beter gaat, pak je ze weer op.”

Investeringsprogramma

De vervoerde hoeveelheden over de binnenwateren in de Verenigde Staten vallen in het niet bij het Chinese vervoer over water. China heeft ruim 120.000 kilometer aan vaarwegen. De belangrijkste rivieren zijn de Yangtze (6.378 kilometer) en het Keizerskanaal of Groot Kanaal. Volgens de Yangtze River Navigational Affairs Administration gaat over de Yangtze al drie keer zoveel lading als over de Mississippi en vijf keer zoveel als over de Rijn.

China sloot in 2010 een investeringsprogramma van zo’n 1,5 miljard euro in de vaarwegen af. Hiermee wil het land, vanwege congestie op de wegen, het vervoer over water bevorderen. Zo is de bevaarbaarheid van de rivieren verbeterd, werden schepen gestandaardiseerd en werd geïnvesteerd in moderne communicatietechnieken.

Lawaai

Voormalig stedenbouwkundige Jan van ‘t Verlaat reisde voor zijn werk de hele wereld rond en volgde ook de binnenvaart. Hij was in 2001 en 2010 in China en zag de Chinese binnenvaart in tien jaar helemaal veranderen. “In 2001 waren er nog heel veel kleine scheepjes die ontzettend veel lawaai maakten en stonken. De motoren stonden nog aan dek en de schepen waren slecht onderhouden. De Chinezen kochten een schip en deden er vervolgens niets meer aan. Er waren ook nog veel sleepschepen. Een sleep bestond vaak uit vijftien scheepjes. De scheepjes waren 28 meter lang en 5,50 meter breed en konden 150 ton laden. Soms zag je al een moderner sleepschip van 400 ton. Begin 2010 werd het Keizerskanaal vrijgegeven voor duwvaart om centrales van kolen te voorzien.”

In 2010 was het beeld van de kleine krioelende scheepjes helemaal verdwenen. In Shanghai was de Yangshan Deepwater Port klaar, een soort Tweede Maasvlakte die de Chinezen in twaalf jaar aanlegden. Rotterdam deed er ruim dertig jaar over. Inmiddels varen op de Yangtze motorvrachtschepen tot zo’n 10.000 ton. De containerschepen nemen 280 TEU mee, de roro-schepen tot honderd vrachtwagens. De vrachtwagenchauffeurs slapen op deze schepen aan boord.

Stalen schepen

In Vietnam is eenzelfde ontwikkeling bezig als in China. Ook daar is sprake van schaalvergroting en worden de schepen steeds moderner, vooral op de Mekong. Een heel verschil met hoe Wilco Volker van Bureau Voorlichting Binnenvaart de Vietnamese binnenvaart een paar jaar geleden aantrof. “Ik heb alleen rondom Halong Bay in het noorden van Vietnam en natuurlijk in het zuiden in de Mekong-delta wat binnenvaart gezien. Halong Bay is een baai met eilandjes voor de kust van Hanoi. Daar waren veel kleine schepen die de rivier richting Hanoi opvoeren. Het waren veelal stalen schepen met een zeer beperkte diepgang maar wel met luiken, en er werd van alles vervoerd.”

In het noorden van Vietnam zag Volker hoe een rivier op Spartaanse wijze werd gebaggerd. “Met kleine houten scheepjes werd handmatig het zand van de rivierbodem geschept en in het kleine ruim geladen. Er zwom iemand in het water die een soort van emmer op de juiste plaats over de rivierbodem trok. Niet geheel zonder gevaar dus, maar er werd gebaggerd. Net als in Nederland werden deze zandschepen vaak te zwaar beladen.”

Levensstandaard

In Zambia was het groot nieuws toen het ministerie van Transport onlangs bekendmaakte twee baggerschepen te hebben aangeschaft. Zambia heeft 2.250 kilometer aan vaarwegen. De belangrijkste vaarwegen zijn Lake Tanganyika, de Zambezi en de Kafue. Volgens de minister kent het baggeren veel voordelen. “De kanalen en rivieren zijn straks geschikt om over te varen. Gebieden die afhankelijk zijn van transport over water worden makkelijker bereikbaar. Dit zorgt weer voor verhoging van de levensstandaard. En watertransport is goedkoop en beter voor het milieu.”

Op het Afrikaanse continent is Congo het land met het langste stelsel aan waterwegen, 15.000 kilometer. Kinshasa is dan ook de grootste binnenhaven in Afrika. Het onderhoud van de vaarwegen, schepen en havens laat, mede vanwege de interne conflicten, te wensen over. De belangrijkste rivier is de Congo River. De belangrijkste route (1.000 kilometer) is van Kinshasa naar Kisangani. De bakken van de duwboten die daar varen, fungeren vaak als kleine drijvende markten. De duwboten leggen niet aan, maar handelaren komen met hun kano’s en kleine scheepjes langszij en slaan de lading al varende over. Een vaarschema is er vaak niet. Dikwijls wordt een bak een aantal weken aan de oever gelegd om vracht te verzamelen. Daarna huurt de verlader een duwboot die de lading naar de plek van bestemming vaart.

Partners Maritiem Nederland