Damen Dredging Equipment breekt door in diepzeemijnbouw
Antoon Oosting | woensdag 22 juni 2016
Baggeren, Damen
De markt van mijnbouw op diepere zeebodems is uiterst onzeker want als de prijs van olie daalt, zakt ook de waarde van andere grondstoffen (vooral metalen) en dus ook die van de mijnbouwbedrijven. Damen Dredging Equipment doet echter vooraan mee in de ontwikkeling van materieel voor de ontginning van de zeebodem. Het bedrijf kan hier in de toekomst alleen maar in groeien, zo is de stellige overtuiging van Marc Tijssen, senior project manager bij de baggeraar.
Damen Dredging Equipment (DDE) in Nijkerk is een belangrijke leverancier van baggermaterieel en momenteel ook een zeer succesvol bouwer van de kleinere en middelgrote snijkopzuigers (cutters). “Onlangs hebben we in een week tijd nog drie cutters verkocht”, vertelt Jasper Snel, projectmanager bij dit bedrijf aan de Arkervaart in Nijkerk.
Samenwerking
De betrokkenheid van Damen bij de ontwikkeling van mijnbouw op de bodem van de zee dateert van eind 2007 toen het bedrijf door Soil Machine Dynamics (SMD) uit Newcastle werd benaderd voor de levering van baggerpompen. SMD is groot geworden in de bouw van onbemande, op afstand bestuurde vaartuigen (ROV’s) voor werk op de zeebodem. Maar ze zijn op een gegeven moment ook trenchers, machines voor het graven van sleuven voor het begraven van kabels en leidingen, gaan maken.
‘We willen natuurlijk niet dat het hele proces komt stil te liggen door een gebrek aan ons product’
Senior project manager Marc Tijssen: “Toen die steeds groter werden, heeft Damen voor een trencher - voor het grote Woodside-project voor de kust van Australië - een baggersysteem met vier pompen geleverd. Daarmee worden op 200 meter waterdiepte gasleidingen ingegraven. Die samenwerking klikte waaruit meer opdrachten voor levering van baggersystemen op trenchers volgden.”
Volgens Jasper Snel betrof dat destijds de levering van nog steeds vrij standaard pompen. Maar toen kwam de vraag van SMD of Damen ook pompen en baggermaterieel kon leveren die het ook nog doen op 1600 meter diepte, dus onder een druk van 160 bar. Dat ging om het Solwara 1-project van het Canadese Nautilus Minerals dat op die diepte voor de kust van Papoea Nieuw-Guinea goud en koper wil gaan winnen.
SMD heeft hiervoor drie verschillende SPT’s (Seafloor Production Tools) gebouwd, met alle drie eigen taken, waarvoor Damen een vijftal pompen, afsluiters en een cutter-unit heeft geleverd. “Voor ons was diepzeemijnbouw nieuw. Je hebt er vrij veel kennis voor nodig over hoe materialen en machines zich op die diepte onder die grote druk gedragen. Die kennis zijn we toen samen met SMD gaan ontwikkelen”, aldus Tijssen.
“Een van die SPT’s betrof een auxiliary cutter, een ondersteunende snijkop, waarvoor DDE een baggerpomp met een persdiameter van 450 mm geleverd heeft”, vervolgt Snel. “SMD zorgde voor de elektrische aandrijving. Die hebben wij hier toen bij ons in Nijkerk samen gebouwd en in de Ankervaart getest.” Dit speelt al in 2012/13 maar het gaat dan ook om hele lange trajecten.
Pioniersproject
Vorig jaar is in China begonnen met de bouw van een schip voor dit project wat volgens de planning in 2017 zal worden opgeleverd. De drie machines, die met hulp en materieel van Damen door hoofdaannemer SMD voor dit schip zijn ontwikkeld, zijn begin dit jaar aan Nautilus opgeleverd. Naast de auxiliary cutter ging dat om een bulkcutter en een collecting machine.
Tijssen: “Dit is echt een pioniersproject. Het kost bijvoorbeeld zes tot acht uur om die machines vanaf de zeebodem weer aan dek van het schip te krijgen. Voor ons is het belangrijk dat we zeker weten wat de door ons geleverde componenten kunnen. We willen natuurlijk niet dat het hele proces komt stil te liggen door een gebrek aan ons product.”
De van gietijzer gemaakte pompen zijn uitvoerig getest op zowel prestatie als productie en kunnen dieptes van 1600 meter met enige aanpassingen probleemloos aan. Voor de baggerafsluiters was dat echter de vraag. “Daar hadden we dus gewoon geen ervaring mee. Vandaar dat we die bij Trelleborg Offshore in Skelmersdale (UK) in een drukvat tot 300 bar hebben getest”, vertelt Tijssen. “We doen vooraan mee in de ontwikkeling van de voor diepzeemijnbouw benodigde technologie.”
Andere toepassingen
Want wie goed is voor levering voor het Solwara-project kan dat mogelijk ook voor andere toepassingen zijn. Samen met SMD neemt Damen nu ook deel aan het project ¡VAMOS! (Viable Alternative Mine Operating System), een door de Europese Unie gesteund onderzoeksproject naar het opnieuw winnen van grondstoffen uit verlaten mijnen. Dat betreft meestal dagbouwmijnbouw in diepe putten die in de loop der tijd vaak onder water zijn komen te staan.
“In samenwerking met andere partijen zijn wij nu een systeem aan het ontwikkelen voor het duurzaam winnen van de restdeposits, achtergebleven grondstoffen die voorheen niet meer rendabel konden worden gewonnen maar nu wel de moeite van het winnen waard zijn”, aldus Tijssen. Het systeem betreft een baggerinstallatie die niet alleen diep maar ook heel mobiel is. Daarom heeft Damen daarvoor een zogeheten LARV, Launch and Recovery Vessel, ontwikkeld, bestaande uit modules op te bouwen op makkelijk te transporteren Damen Modular Pontoons. “Op de testlocaties heb je heel weinig ruimte om spullen aan te voeren. Daarnaast leveren we de bagger gerelateerde componenten, zoals een nieuw ontwikkelde dual stage baggerpomp, die vervolgens door SMD in Newcastle tot een op afstand bestuurbaar onderwatervoertuig gebouwd worden”, vertelt Snel.
