Goede kansen voor onbemande marineschepen | Maritiem Nederland
Techniek&Innovatie
De Sea Hunter van de Amerikaanse marine is het eerste zelfvarende schip ter wereld. Het schip is onderdeel van het antionderzeeër defensieprogramma van het Amerikaanse Pentagon en ontwikkeld door de Defense Advanced Research Projects Agency (DARPA). De trimaran is 40 meter lang en heeft twee dieselmotoren.

Goede kansen voor onbemande marineschepen

Bart Stam | woensdag 19 juli 2017
Marine

Niet alleen de civiele scheepvaart is druk bezig met autonome en onbemande schepen, ook de Koninklijke Marine ziet er wel heil in. “Niet omdat het kan maar omdat het moet”, aldus kapitein-ter-zee Paul Dröge, chefstaf van het Maritime Warfare Centre in Den Helder.

Het is vooral de Amerikaanse marine die flink aan de weg timmert qua onbemande en autonome schepen. Zo test US Navy vanaf april 2016 de onbemande, autonome ‘Sea Hunter’, onder andere voor het opsporen van mijnen en vijandelijke onderzeeboten. Dankzij geavanceerde computers en sonartechniek kan de 40 meter lange trimaran maandenlang onafgebroken op zee vertoeven. Met volle tanks kan de Sea Hunter maar liefst 10.000 zeemijl afleggen met een snelheid van 27 knopen, dankzij twee krachtige dieselmotoren.

Zover is Nederland nog niet, maar volgens kapitein ter zee Paul Dröge, chefstaf van het kennis- en innovatiecentrum Maritime Warfare Centre in Den Helder, is ook de Koninklijke Marine volop bezig met het onderzoeken van de mogelijkheden. “Wij zijn constant bezig de risico’s voor onze bemanningen en schepen te minimaliseren. Onbemande schepen kunnen daar deels invulling aan geven.” Volgens hem zijn onbemande schepen een logische vervolgstap in een lange, evolutionaire ontwikkeling. “De branders die de Republiek in de Gouden Eeuw gebruikte in de zeeslagen, waren in feite ook onbemande schepen!”

Significante voordelen

Zonder uitgebreid in te willen gaan op de verschillen tussen onbemande en autonome schepen (“er zijn veel varianten en iedereen heeft weer een andere definitie!”), ziet Dröge een aantal significante voordelen. “Onbemande schepen kunnen op den duur marinetaken overnemen die dirty, dull and dangerous zijn. Daarnaast kunnen onbemande systemen ook bijdragen aan een hoge effectiviteit.” Als voorbeeld denkt hij aan de vervanging van de bestaande mijnenjagers van de Alkmaar-klasse. Droge: “In het zogeheten Nederlands-Belgische Next Generation Mijnenbestrijdingsconcept willen we deze mijnenjagers vervangen door robuuste moederschepen - die buiten het mijnengevaarlijke gebied blijven - en onbemande systemen. Deze systemen van 10 à 15 meter lang - in de lucht, op en onder water - gaan het gebied in voor het detecteren en ruimen van de mijnen. Ze hebben camera’s , microfoons, luidsprekers en bewapening. Het voordeel is dat we geen kostbaar materieel en personeel meer in het mijnengevaarlijk gebied brengen.”
In het kader van de Belgisch-Nederlandse Samenwerking hebben beide marines in juni bij Zeebrugge deze onbemande mijnbestrijdingssystemen een week lang getest.

Niet stilvallen

Net als in de koopvaardij zal de Koninklijke Marine hoogopgeleid nautisch en onderhoudspersoneel nodig hebben. “Hiervoor is een goede communicatie tussen de wal en het schip essentieel met voldoende bandbreedte voor satellietcommunicatie.” Verder denkt Paul Dröge dat de essentiële systemen aan boord redundant moeten worden uitgevoerd, zodat de onbemande schepen bij storingen of calamiteiten niet stilvallen op open zee.

Hoewel de ontwikkelingen snel gaan, zijn er volgens Dröge nog veel vragen we waarop we antwoorden moeten zien te vinden. “Zowel wat betreft de fysieke bescherming, bijvoorbeeld tegen piraten, als de digitale bescherming. We moeten natuurlijk voorkomen dat zo’n onbemand schip, compleet met alle databestanden, wordt gehackt.”

Partners Maritiem Nederland