Een file van 170 kilometer aan dek | Maritiem Nederland
Techniek&Innovatie
De Vanguard van Dockwise wordt ingezet voor het transport van een kraanschip naar China (foto: Danny Cornelissen)

Dockwise Vanguard laadt 60.000 ton in Rotterdam


Een file van 170 kilometer aan dek

Gedurende 2015 en 2016 kruipt de ‘Dockwise Vanguard’ langzaam naar zijn maximale laadvermogen van 117.000 ton. Deze week wacht een 60.000 ton wegende FPSO, volgend jaar gaat het naar 85.000 ton.

Op 8 mei nam het halfafzinkbare zwareladingschip Vanguard van Boskalis’ dochter Dockwise de FPSO ‘Armada Intrepid’ aan boord. Dat gebeurde op de 24,15 m diepe locatie ‘Palen 84’ in het Calandkanaal. Het was voor het eerst dat een 245 m lang en 60.000 ton wegend gevaarte aan dek van het grootste zwareladingschip ter wereld gezet werd.

Een FPSO (Floating, Production, Storage and Offloading) is een drijvende opslagtank voor olie die oliemaatschappijen vaak in een centraal deel van een offshore olieveld neerleggen, waar de eerste raffinageslag plaatsvindt en vanwaar tankers met ruwe olie de wereld over gaan. De Vanguard (275x70 m) zonk op 8 mei bij hoog water af, sleepboten van SMIT (ook onderdeel van Boskalis) sleepten de FPSO boven het dek van de Vanguard en middels het leegpompen van de ballasttanks kwam het zwareladingschip omhoog en had het de FPSO op het dek liggen.

De Armada Entrepid, eigendom van het Maleise Bumi Armada Offshore, lag bij de werf van Keppel Verolme in de Botlek in een van de droogdokken. Keppel Verolme voerde de afgelopen maanden onderhoudswerkzaamheden uit om het gevaarte klaar te stomen voor de productie en opslag van ruwe olie bij Maleisië of Indonesië.

Vervormen

“De twee gevaartes hebben allebei een ander vervormingsprofiel en dat maakt dit tot een grote technische uitdaging”, legt Taco Terpstra, senior projectmanager bij Boskalis, uit. “De Vanguard is relatief buigzaam en de Armada Intrepid is veel stijver. Dat maakt het lastig om de grote krachten die met deze operatie en dit transport gemoeid gaan de scheepsromp in te leiden.”

De ondersteuning tussen de Vanguard en de Armada Intrepid genoot daarom bijzondere aandacht van de ingenieurs bij Dockwise. Doorgaans rusten dit soort constructies op een enkele laag hardhout (sterk, maar toch licht buigzaam), maar voor dit transport koos Dockwise voor een dubbele laag (2x300 mm) hardhout om te compenseren voor het verschil in vervormingsprofiel.

Als bij zware zeegang het dal van een golf midden onder de Vanguard ligt, levert dat veel spanning in de scheepsconstructie op. Het schip zal dan licht doorbuigen, terwijl de FPSO veel stijver is en nauwelijks vervormt. Daarom is de ondersteuning naar de hoekpunten toe verlaagd, aflopend van -0,5 tot -1,5 cm. Als het schip in zwaar weer komt en doorbuigt, wordt steeds meer van het gewicht van de FPSO via de hoekpunten van de Vanguard de scheepsromp in geleid.

Hoog water

Havenbedrijf Rotterdam heeft speciaal voor deze operatie een halve meter slib weggebaggerd op de plaats waar de Vanguard lag. Terpstra: “Toen moesten we nog wachten met afzinken tot het hoog water was en hadden we een tijdspanne van 5,5 uur om de FPSO aan dek te krijgen. Die tijdsdruk was onze tweede uitdaging, we wilden de FPSO in drie uur geladen hebben.”

Daartoe positioneerden sleepboten bij hoog water de Armada Entrepid met de boeg tussen de achterste torens boven de Vanguard. Vanuit de torens werden vervolgens in totaal twaalf afmeerdraden aan de FPSO verbonden om het gevaarte op zijn plaats te trekken. Twee sleepboten zorgden ervoor dat het schip in de dwarsrichting op zijn plaats bleef. Uiteindelijk was het manoeuvreren op de centimeter met twee grote gevaartes. Terpstra: “Toen we de ballasttanks leegpompten, moest de FPSO met een tolerantie van 5 cm op de juiste plek liggen.”

Cilindervormig

De Armada Entrepid is de op één na zwaarste lading die de Vanguard tot nu toe vervoerde. Op 23 april leverde het schip de ‘Goliat’ (64.000 ton) af in Hammerfest in het noorden van Noorwegen. Het betrof een cilindervormige (diameter 110 m, 178 m hoog) in plaats van scheepsvormige FPSO. Dat was volgens Terpstra puur technisch nog iets lastiger. Als een sleepboot bij een ronde FPSO iets afwijkend van loodrecht op de scheepswand duwt of sleept, ontstaat er een draaimoment in het vaartuig. Terpstra: “Aan de onderkant van de Goliat bevonden zich een aantal uitsteeksels en sensoren. We hebben toen bij het laden met duikrobots en laserstralen moeten kijken of de FPSO op de juiste plek dreef, voordat we de ballasttanks leeg konden pompen.”

Het vlaggenschip van Dockwise kroop de afgelopen twee jaar rustig richting zijn maximale draagvermogen van 117.000 ton, en dat gaat in de nabije toekomst gewoon door. Voor volgend jaar staat een transport gepland van een scheepsvormig FPSO met een gewicht van 85.000 ton. Dockwise gaat die FPSO laden door hem via een guiderail aan boord te slepen.

Doorgaans slepen sleepboten dit soort grote offshore constructies de wereld over met een snelheid van 6 knopen, tijdrovend en inefficiënt met brandstof. Dockwise poogde met de ingebruikname van de Vanguard in 2013 deze tak van sport te veranderen - en dat lijkt aardig te lukken. De Vanguard vaart 14 knopen en heeft aanzienlijk minder waterweerstand dan een sleepboot met een FPSO erachter.

Partners Maritiem Nederland