Aljosja Beije (BlockLab) over de belofte van Blockchain | Maritiem Nederland
Techniek&Innovatie
Aljosja Beije spreekt over de eerste toepassingen van blockchain in de maritieme sector (foto: BlockLab)

Aljosja Beije van het BlockLab in Rotterdam


Aljosja Beije (BlockLab) over de belofte van Blockchain

John Ekkelboom | vrijdag 4 mei 2018
Smart Maritime Technology

Blockchain, vooral bekend vanwege cryptomunten zoals bitcoins, is ook in opmars op andere terreinen. Zo worden binnen de maritieme sector de eerste schreden gezet om logistiek en financiering van goederen efficiënter te laten verlopen. Het Havenbedrijf Rotterdam heeft vorig jaar het BlockLab geopend om nieuwe toepassingen te ontwikkelen en te testen.

Het gebruik van blockchain in de maritieme sector staat nog in de kinderschoenen. Alosja Beije verwacht veel van dit digitale systeem, waarmee het mogelijk is gegevens ondubbelzinnig en veilig vast te leggen. Beije spreekt hierover op het event Smart Maritime Technology dat Maritiem Nederland op 14 juni organiseert in Rotterdam.

Beije, specialist op het gebied van supplied chain management, is Logistics and Technology Lead van het Blocklab. Dit lab is medio vorig jaar van start gegaan op initiatief van de gemeente Rotterdam en het Havenbedrijf. Een van de doelen van deze proeftuin is nieuwe toepassingen van blockchain te ontwikkelen om de haven slimmer en goedkoper te maken.

Netwerk

Beije zegt dat blockchain extra vertrouwen kan geven in de handel. Hij maakt een stap terug in de tijd van vóór de industriële revolutie. “Iedereen kon toen direct handel drijven met elkaar. Tegenwoordig zijn daar allerlei andere partijen bij betrokken. Met blockchain is het weer mogelijk handel te drijven zonder tussenkomst van tussenpersonen, zogenaamde trusted-third-parties. Dat is niet alleen veiliger maar ook efficiënter.”

Hij legt uit dat bij blockchain de gegevens van partijen die aangesloten zijn bij een netwerk, digitaal en onveranderlijk worden vastgelegd, waardoor elke transactie altijd onlosmakelijk is verbonden aan de voorafgaande en daaropvolgende transactie. “Het gaat om blokken transacties. Elke transactie heeft zijn eigen unieke sleutel, waardoor fraude vrijwel onmogelijk is. De verzamelde transacties worden gevalideerd door de verschillende partijen in het netwerk voordat deze eenduidig worden vastgelegd in blokken. Dit gaat overigens geheel automatisch en decentraal.”

Computing power

Zo’n blockchain-systeem kost veel computing-power. Voor bitcoins wordt wereldwijd momenteel net zoveel energie verbruikt als in heel Ierland. Dit heeft te maken met de processor-intensiteit van het bitcoin-consensus-algoritme. Bij blockchaintoepassing in de logistiek, zoals Beije die voor ogen heeft, kan dat energieverbruik veel lager zijn.

“Stel dat je wilt weten wanneer er een container op de kade staat. Die vraag kun je aan alle partijen in het netwerk voorleggen – zoals bij bitcoin gebeurt – maar je kunt dat ook beperken tot de twee betrokken partijen: de terminal en de rederij. Dat werkt veel efficiënter dan eerst na te gaan wat alle netwerkleden ervan vinden. Bovendien vereisen nieuwe protocollen beduidend minder computing-power door slimmere consensus-protocollen.”

Papierwerk

Een mooi voorbeeld van blockchain in de maritieme sector, waar hij zelf overigens niet bij is betrokken, vindt Beije de joint venture van IBM en containerrederij Maersk. Deze willen een internationaal netwerk creëren voor handel en vervoer. De eerste proefprojecten zijn achter de rug en krijgen dit jaar een vervolg. Zeecontainers staan hierbij centraal.

'Als je alle handelingen in de logistieke keten elektronisch kunt verwerken en de besluitvorming kunt automatiseren, win je enorm veel tijd'

Beije geeft als voorbeeld dat een container per schip van Singapore naar Jakarta ongeveer 36 uur onderweg is. “Maar voordat je de hele zending hebt afgehandeld en toegang krijgt tot de goederen, ben je zeven dagen verder. De hele supply chain hangt aan elkaar van tientallen tot honderden schakels, waaronder douane, banken, verzekeraars en logistieke dienstverleners. Dat alles gaat gemoeid met een hoop papierwerk. Als je die handelingen via smart contracts elektronisch kunt verwerken en de besluitvorming kunt automatiseren, win je enorm veel tijd. Dan heb je goede, volledige en betrouwbare data nodig en blockchain kan daarin voorzien.”

Transport afvalproducten

Binnen het Blocklab, dat zes medewerkers telt, lopen diverse proefprojecten. Het moeilijkste vindt Beije het creëren van consortia, waarin partijen met elkaar samenwerken. “Dat is hard werken. We hebben altijd te maken met een probleem dat we moeten oplossen. Dat oplossen doen we met blockchain en daarvoor hebben we de partijen nodig die bij het probleem zijn betrokken. Maar niet iedereen is meteen bereidwillig. De meesten zijn er nog niet mee bezig en weten niet wat de mogelijkheden van deze nieuwe techniek zijn.”

Een van de projecten die in de steigers staat, betreft de binnenvaart en dan specifiek het transport van afvalproducten. Daar zijn speciale vergunningen voor nodig en documenten die moeten worden overlegd. Met blockchain moet deze papierwinkel straks tot het verleden behoren. De verwachting is dat dit een kostenreductie oplevert van minimaal 25 procent.

Barge planning

Een ander project waarmee het Blocklab onlangs is gestart, is barge planning voor de binnenvaart. Zo’n 15 tot 20 procent van de ligplaatsen wordt niet gebruikt vanwege no-shows. Gezien het aantal binnenvaartschepen in de Rotterdamse haven gaat het dus om serieuze aantallen.

‘We onderzoeken of ligplaatsen als cryptomunten verhandeld kunnen worden, door gebruik te maken van blockchain’

 

Beije: “We gaan onderzoeken of ligplaatsen als cryptomunten verhandeld kunnen worden, waarbij we dan gebruik maken van blockchain. Als het een schipper niet lukt om op de afgesproken tijd op een terminal te arriveren, kan hij of zij die ligplaats verkopen aan een collega die veel haast heeft maar nog geen ligplaats heeft besproken. Je hebt dan een incentive om die plek af te staan aan een ander persoon. Je handelt peer-to-peer zonder dat er een dominante partij bij is betrokken en krijgt daarvoor ook nog eens een beetje geld. De verwachting is dat ligplaatsen door deze aanpak voortaan beter bezet zullen zijn.”

Zelfboekende container

Van de diverse projecten en de nieuwe die op stapel staan binnen het Blocklab noemt Beije ten slotte nog een voorbeeld. In dat project wordt blockchain ingezet bij het financieren van voorraden aan boord van schepen. De te verwerken data komt van Internet of Things-sensoren in containers. Deze sensoren geven onder meer de locatie aan waar een container zich bevindt. Dankzij die data ontstaat er meer inzicht in het risicoprofiel van de goederen, wat er toe zal bijdragen dat die tegen scherpere rentetarieven gefinancierd kunnen worden. In 2017 heeft het Blocklab een pilot gedraaid en naar verwachting zal het transit-gedeelte dit jaar operationeel worden.

Beije denkt al na over mogelijke stappen in de toekomst met blockchain. “Ik zie de zelfboekende container met minicomputer en zender al voor me. Die container wordt bijvoorbeeld in Rotterdam geladen en geeft zelf aan dat hij klaar is voor transport naar Hongkong. Wie komt me ophalen tegen de best mogelijke condities? De vervoerder met het beste aanbod krijgt de opdracht. Bij de eindbestemming geeft de container aan de terminal door dat hij arriveert. Er komt geen mens aan te pas.”

Partners Maritiem Nederland