ABC maakt al meer dan honderd jaar motoren in Gent | Maritiem Nederland
Techniek&Innovatie
CEO Tim Berckmoes in de hal waar noodaggregaten voor Franse kerncentrales in elkaar worden gezet. Foto’s: Erik van Huizen

ABC maakt al meer dan honderd jaar motoren in Gent


ABC maakt al meer dan honderd jaar motoren in Gent

Erik van Huizen | donderdag 1 december 2016
Toeleveranciers

Meer dan honderd jaar bouwt ABC al motoren in het Vlaamse Gent. In het historische pand gecombineerd met nieuwe productiehallen aan de Wiedauwkaai worden alle motoren van de Anglo Belgian Corporation in elkaar gezet. De motoren staan bekend als eenvoudig, robuust en krachtig. En vrijwel alle onderdelen worden nog in eigen beheer geproduceerd.

Negen industriële investeerders, onder wie Rudolf Diesel, richtten ABC in 1912 op. Het was de tijd dat de meeste schepen nog werden voortgetrokken door paarden of door de schipper zelf. En vissers gingen nog de zee op met zeilboten. Doel van het nieuwe bedrijf was het bouwen van verbrandingsmotoren die geschikt zouden zijn om de transportmogelijkheden over land en zee volledig te veranderen. Hiervoor brachten de investeerders ieder 12.500 euro in. Anglo Belgian Corporation was geboren. Een Engelse naam omdat het merendeel van het risicokapitaal afkomstig was uit Engeland.

ABC presenteerde de eerste motoren van 8, 16 en 40 pk in 1913 op de internationale tentoonstelling in Gent. Ook Rudolf Diesel kwam een kijkje nemen. Hij zou later die dag doorreizen naar Engeland. “Waarschijnlijk om het patent van de dieselmotor ook te verkopen aan de Engelsen”, vertelt CEO Tim Berckmoes van ABC. “Na de tentoonstelling reisde hij met het stoomschip naar Engeland. Maar daar is hij nooit aangekomen. Het gerucht gaat dat de Duitse geheime dienst hem zou hebben vermoord.”

‘Varkensolie, palmolie, sojaolie, je kunt het zo gek niet bedenken of onze motoren kunnen er op draaien’

Nog voor de Eerste Wereldoorlog exporteerde ABC motoren naar Australië en Rusland. Inmiddels werken in Gent driehonderd werknemers. Zij zorgen dit jaar voor een omzet van 100 miljoen euro. 

Series

De huidige motorenlijn van ABC bestaat uit verschillende series. De 6 en 8 cilinder lijnmotoren in de DZ-serie kunnen bij maximaal 1.000 toeren per minuut een vermogen leveren tot 2.000 kW. De (V)DZ-serie heeft 12 of 16 dwars geplaatste cilinders. Deze motoren leveren maximaal een vermogen van 4.000 kW bij 1.000 toeren per minuut. De 6 en 8 cilinder lijnmotoren uit de DL36-serie leveren tot 5.200 kW bij 750 toeren per minuut. Deze laatste motoren voldoen volgens Berckmoes al aan de IMO Tier III eisen die in 2020 ingaan. “En we kunnen ook zonder katalysator al voldoen aan die eisen. Dat is een sterk punt, want sommige klanten willen geen katalysator aan boord. Soms is er in de machinekamer geen ruimte genoeg om de katalysator in te bouwen en soms wil een klant geen kleine chemische fabriek aan boord.”

ABC produceert de onderdelen voor de motoren voor 85 procent in eigen beheer. Dat kan onder meer omdat ABC onderdeel is van de familieholding Ogepar die bijvoorbeeld KBB turbocompressoren bezit. Ook heeft Ogepar drie gieterijen, twee in Frankrijk en één in Duitsland. Hier wordt alles voor de ABC motoren gegoten, behalve aluminium. “In 2008 hadden we wat problemen met de toeleveranciers”, vertelt Berckmoes. “We hebben toen besloten gieterijen over te nemen en te integreren binnen ABC.”

De voordelen van het in eigen beheer produceren zijn volgens Berckmoes groot. “Op loonkosten gaan we het in Europa niet winnen. Maar wij geloven niet in een dienstensector die alles uitbesteedt. Wij willen onderzoek en ontwikkeling in België houden. Dicht bij elkaar. Hierdoor kunnen we veel efficiënter produceren, maken we een beter product, hebben we een betere controle over de kostprijs en behalen we veel tijdswinst. En als je alles uitbesteedt, loop je ook het gevaar dat de knowhow verdwijnt. Je moet dus het geheel bekijken. Wij blijven daarom ook continu investeren in machines en automatisering. Want een moderne CNC-machine met bijvoorbeeld een robot werkt in China echt niet goedkoper.”

Garanties

Een bijkomend voordeel van het in eigen beheer produceren is ook dat ABC makkelijker garanties kan afgeven dat reserveonderdelen nog lang verkrijgbaar zijn. In een van de hallen in Gent wordt nu bijvoorbeeld gewerkt aan de assemblage van de 38 enorme diesel noodgeneratoren voor de Franse kerncentrales van energieproducent EDF. Eis voor het verkrijgen van de opdracht was wel dat alle onderdelen nog veertig jaar leverbaar zouden zijn.

Om de opdracht binnen te slepen, moest de 16VDZC diesel noodgenerator uiterst strenge nucleaire kwalificatietesten doorstaan. Daarvoor werd de middelsnel lopende noodgenerator met een toerental van 1000 tpm gedurende meer dan drie maanden uitvoerig op de proefbank getest. De diesel noodgenerator draaide meer dan 1.800 uren aan één stuk en produceerde daarbij in totaal 2,8 GWh. Volgens Berckmoes zijn de noodgeneratoren, die op aardbeving- en tsunamibestendige frames staan, gebouwd rond de componenten van de basismotor. “We hebben het allemaal wel meer moeten automatiseren, sensoren moeten aanbrengen bijvoorbeeld, want de noodgeneratoren moeten vijftien dagen lang op vollast onbemand kunnen draaien.”

De ervaringen met het onbemand draaien kunnen in de toekomst wellicht worden toegepast voor de onbemande machinekamers op onbemande schepen.

Biobrandstoffen

Naast het leveren van gensets voor energiecentrales, levert ABC ook motoren voor locomotieven, voor de industrie, voor de scheepvaart en voor militaire applicaties. Zo’n 90 procent van de in Gent geproduceerde motoren is bestemd voor het buitenland. Zo leverde ABC bijvoorbeeld recent de motoren voor zestien Mexicaanse sleepboten, voor een patrouilleschip voor Frans Guyana, voor een Frans offshore patrouillevaartuig, de dual-fuelmotoren voor een baggerschip van DEME en de motoren voor de Finse schepen Eeva en Minerva die op visolie varen. “Wij zijn als ABC marktleider op het gebied van biobrandstoffen”, vertelt Berckmoes. “Varkensolie, palmolie, sojaolie, je kunt het zo gek niet bedenken of onze motoren kunnen er op draaien. Een van de uitdagingen hierbij is het verzuren van de dierlijke vetten. Dat heeft gevolgen voor het injectiesysteem. Normale injectiesystemen kunnen 2 procent aan vetzuren aan, die van ons met zelfontwikkelde castings en componenten tot 100 procent.”

Een van de interessantste projecten van de afgelopen tijd vindt Berckmoes het motoriseren van de veerboot ‘Texelstroom’ van de TESO. “Daar hebben we veel voldoening van.” ABC leverde de vier hoofdmotoren, waaronder twee dual-fuel (CNG + diesel) generatorsets die elk 2 MW leveren bij 1000 tpm en twee diesel generatorsets die elk 2 MW ontwikkelen bij 750 tpm. Op het dak van de ferry staat 700 vierkante meter aan zonnepanelen. De opgewekte energie wordt hierbij opgeslagen in batterijen. Deze energie kan worden gebruikt bij piekmomenten in de voortstuwing of voor het elektriciteitsverbruik aan boord.

Methanol

Dat de verbrandingsmotor over honderd jaar nog steeds bestaat, daarvan is Berckmoes overtuigd. Hij ziet veel toekomst in gas en ook methanol als brandstof. Samen met de Universiteit van Gent onderzoekt ABC het gebruik ervan. Het gebruik van waterstof stuit wat betreft Berckmoes op teveel bezwaren. “Het heeft een lage calorische waarde en ontploft eigenlijk al als je er naar kijkt. Voordeel van methanol is dat het dezelfde karakteristieken als benzine heeft met voldoende calorische waarde en CO2 neutraal kan worden gebruikt. Voor de productie is CO2 nodig en na verbranding blijft eenzelfde hoeveelheid CO2 die terug gerecupereerd wordt en water over. Maar het is nu nog te duur. Dat komt ook omdat energie nu veel te goedkoop is. Een liter water is in de winkel vaak duurder dan een liter brandstof.” 

Partners Maritiem Nederland