Proeftuin voor autonoom varen aan TU Delft geopend | Maritiem Nederland
Nieuws
Het RAS houdt zich bezig met ontwikkelen van nieuwe scheepsconcepten en testen van schaalmodellen (foto: TU Delft)

Proeftuin voor autonoom varen aan TU Delft geopend

‘Als schepen konden praten.’ Dat was niet alleen de titel van de intreerede op 15 maart van Rudy Negenborn, maar het is tevens een belangrijk uitgangspunt van de proeftuin over autonome scheepvaart die op 18 maart werd geopend aan de TU Delft.

Negenborn staat aan het hoofd van deze proeftuin, het Researchlab Autonomous Shipping (RAS) op de Green Village bij de TU Delft. Het onderzoekslab is de volgende stap in het ontwikkelen van de autonome scheepvaart, legt Negenborn uit: "We beginnen met formules, die verwerken we in simulaties en van daaruit maken we schaalmodellen van schepen. Het RAS is de stap naar buiten. Hier bevindt zich een kanaalachtig meer met variërende stromingen, wind, regen en andere onverwachte omstandigheden. Het is dus een veel realistischer omgeving. Daarnaast biedt het RAS vooral de mogelijkheid om met groepen van schepen en hun interacties te experimenteren."

Ook heeft de Technische Universiteit ontheffing gekregen om met autonome schepen te varen op de Schie en daar experimenten uit te voeren met schepen tot een lengte van 8 m.

Onderlinge communicatie

Maar wat houdt dit autonome varen dan exact in? Het draait volgens Negenborn grotendeels om sensoren en onderlinge communicatie. Met sensoren brengen autonome schepen hun omgeving in kaart, maar ook elkaar. Onderling communiceren tussen autonome schepen is goed te doen en brengt veel voordelen met zich mee.

'Het wordt pas ingewikkeld als autonome en conventionele schepen samen varen'

Negenborn: "Zo kun je voorkomen dat schepen tegen elkaar varen, of elkaar wellicht juist opzoeken om als een trein te varen naar een gezamenlijke bestemming: platooning." Het wordt pas ingewikkeld als autonome schepen en conventionele schepen gezamenlijk gebruikmaken van de waterwegen. "Daarvoor moet je een duidelijk communicatieprotocol opstellen."

Hoewel het onderzoek zich ook richt op zaken die toepasbaar zijn bij schepen die de oceanen autonoom bevaren, lijken bevindingen toch vooral toepasbaar in de binnenvaart. Negenborn: "Dat zijn ook de drukkere gebieden waar de havens en sluizen zijn."

Ook wat betreft die sluizen valt er bij de autonome scheepvaart een slag te slaan, denkt hij. "Nu varen schepen als ze een sluis door zijn zo snel mogelijk door naar de volgende sluis, naar hun bestemming toe. Maar het gebeurt vaak dat ze bij die volgende sluis moeten wachten, omdat daar al meer schepen voor liggen. Bij autonome schepen kunnen deze dit naar elkaar communiceren, zodat een schip minder snel naar een sluis hoeft te varen en daarmee brandstof bespaart."

En dit soort efficiëntieslagen is waar het met de autonome scheepvaart om draait. Met name de capaciteit op de vaarwegen kan volgens Negenborn profiteren van de autonome scheepvaart, bijvoorbeeld door platooning. Daarnaast kunnen ook emissies omlaag en kan autonome scheepvaart bijdragen aan het verminderen van een dreigend personeelstekort op schepen op.

Nieuwe concepten

Het RAS zal ook nieuwe scheepsconcepten ontwikkelen, vertelt Negenborn. "Bijvoorbeeld de Delfia, een concept voor een klein containerschip ontworpen voor maximale capaciteit. Daarmee kan de Delfia op zijn plek 360 graden draaien en in een haven containers verplaatsen, tussen de andere schepen door."

Ook op het gebied van aandrijving wordt er gekeken naar nieuwe concepten. Denk hierbij aan type scheepsmotoren en energiebronnen (waterstof, LNG, batterij) maar ook aan hybride aandrijvingen. Negenborn: "Vooral daarbij wordt het voor een menselijke operator vlug lastiger om goed te weten wanneer welk type aandrijving het meest efficiënt in te zetten; een hogere graad van autonomie van schepen is hierbij waardevol."

'We moeten toe naar een autonoom schip dat niet onafhankelijk is van de mens'

Autonome scheepvaart wil volgens Negenborn zeker niet zeggen dat er geen menselijk handelen meer aan de scheepvaart toe komt: "We moeten toe naar een autonoom schip dat niet onafhankelijk is van de mens. Zo zijn mensen ook autonoom, maar zeker wel afhankelijk van elkaar. Voor autonome schepen moet hetzelfde gelden." Zo zal (menselijk) onderhoud aan de motoren nodig blijven; een autonoom schip kan dan bijvoorbeeld aan de hand van sensordata aangeven wanneer preventief onderhoud aan de motoren gewenst is.

Negenborn gelooft in ieder geval in de potentie van de autonome scheepvaart en met hem onder meer de Metropoolregio Rotterdam Den Haag, de gemeente Delft en Provincie Zuid-Holland, die elk in het RAS hebben geïnvesteerd. 

rasdelft.nl

Partners Maritiem Nederland