redactie | maandag 18 maart 2019
Marine, Scheepsbouw
Brancheorganisatie NMT en lobbyorganisatie NIDV voor de Nederlandse industrie voor defensie en veiligheid zijn teleurgesteld door de keuze van de Nederlandse en Belgische regering voor het consortium onder leiding van het Franse staatsbedrijf Naval Group als bouwer van de nieuwe mijnenbestrijdingsvaartuigen.
Vanaf 2023 moeten België en Nederland beschikken over ieder zes nieuwe mijnenbestrijdingsvaartuigen. Deze schepen worden gezamenlijk ontwikkeld. De Europese aanbesteding van de marineorder ter waarde van 2 miljard euro vond plaats onder leiding van België. Op 15 maart maakten de regeringen van België en Nederland bekend dat de order gaat naar het consortium van Naval, het Franse bedrijf ECA Group en het Belgische ECA Robotics.
De NIDV ziet in de gemaakte keuze van België een grote teleurstelling voor het Nederlandse consortium onder leiding van Damen Shipyards en de veelheid aan Nederlandse MKB’ers die aan Damen toeleveren. Ook Thales Nederland - met in haar kielzog veel MKB’ers - staat buitenspel, aldus de NIDV. "Niet alleen betekent dit een slechts beperkte participatie van de Nederlandse industrie, ook bij de Nederlandse kennisinstituten zal de kennis op het gebied van mijnenbestrijding onder druk komen te staan", zegt NIDV-directeur Ron Nulkes.
"De Belgische en Nederlandse marines werken diepgaand samen. Nederlandse en Belgische bedrijven wordt met deze keuze de kans ontnomen om ook op het gebied van mijnenbestrijding nauwer samen te werken. Voor de Nederlandse industrie heeft dit tot gevolg dat het bekende samenwerkingsverband tussen Defensie, industrie en kennisinstituten (de zogenoemde Gouden Driehoek, red.) nog verder onder druk komt te staan."
Daarnaast stelt de NIDV vast dat de keuze voor het Frans/Belgische consortium leidt tot meer - "ongewenste"- differentiatie van platform- en SEWACO-systemen in de huidige marinevloot. "Het gebrek aan familievorming van technische systemen wordt een grote uitdaging voor een efficiënte, defensiebrede bedrijfsvoering en de bijbehorende materieel logistieke ondersteuning", aldus Nulkes.
"Het besluit reikt verder dan de nieuwbouw van de mijnenbestrijdingsvaartuigen en leidt er ook toe dat de Nederlandse bedrijven een minimale rol krijgen in de instandhouding gedurende de gehele levensduur van de schepen", zegt NMT-voorzitter Bas Ort in een reactie op het mislopen van "de grootste marinebouw-order die het ministerie van Defensie ooit heeft geplaatst".
Ook Ort wijst op de nadelige gevolgen voor de samenwerking in de gouden driehoek tussen bedrijfsleven, overheid en de kennisinstellingen. "Met dit besluit laat het kabinet de Nederlandse maritiem-technologische industrie ernstig in de kou staan."
Nulkes noch Ort vertellen in hun reactie dat de opdracht voor de bouw van vier multipurpose fregatten - zonder Europese aanbesteding - is gegund aan Damen Schelde Naval Shipbuilding en Thales Nederland. In juni 2018 werd bekend dat Nederland en België samen optrekken bij het vervangen van hun M-fregatten en mijnenbestrijdingsvaartuigen. Terwijl Nederland het voortouw nam bij het vervangingsprogramma van de fregatten, kreeg België de leiding bij de aanschaf van twaalf mijnenbestrijdingsvaartuigen.
Damen Schelde Naval Shipbuilding is in een consortium met het Zweedse Saab Kockums ook in de race om de opdracht voor de vervanging van de Nederlandse onderzeeboten van de Walrusklasse.