Na de bijlboeg komt de rotorboeg | Maritiem Nederland
Nieuws
Foto: Damen

Na de bijlboeg komt de rotorboeg

Jan Spoelstra | donderdag 18 mei 2017
Zeevaart, Damen

Damen Shipyards is momenteel bezig met onderzoek naar de rotorboeg: een verticaal draaiende cilinder op de boeg, die vooral kleine schepen in zware zeegang stabiel moet houden.

Relatief kleinere schepen op open zee lopen gevaar door golven die van achter inkomen. Dit kan leiden tot ongewenste wendingen met zelfs kapseizen tot gevolg. Damen werkt aan innovatieve oplossingen om schepen meer koersvast en daarmee veiliger te maken, zo meldde het bedrijf aan Technisch Weekblad.

Een achterop inslaande golf kan de achterkant van een schip omhoog tillen. Hierdoor kunnen er extreme rolbewegingen ontstaan en kan een schip dwars op de golven terechtkomen: het zogenaamde broachen. Een manier om dit rolgedrag te verkleinen is het aanbrengen van een boegrotor die Damen momenteel ontwikkelt samen met de TU Delft en Quantum. “Het is een ronddraaiende staaf in de boeg die gebruikmaakt van het magnuseffect. Door het ronddraaien wekt deze dwarskrachten op die het schip op koers houden”, vertelt Gideon Hertzberger, Development Team Leader bij Damen R&D tegen TW. 

Samenwerking

De rotor is onlangs voor het eerst op ware grootte op zee getest. De uitslag hiervan is volgens Hertzberger zeer positief. “De draaiingen in het horizontale vlak en de rolbewegingen zijn enorm verminderd. Daarnaast blijkt dat de samenwerking tussen boegrotor en roer de wendbaarheid van een schip aanzienlijk vergroot. We zien hierdoor ook toepassingsmogelijkheden voor schepen met helikopterdek en loodsboten. Wanneer een loods iemand afzet op een groter schip, vaart het daarna altijd weer moeizaam weg door de zuigkracht van het grote schip. Het opwekken van zijwaartse krachten met de boegrotor maakt deze manoeuvre makkelijker.”

Nu de technische haalbaarheid van de rotor is aangetoond, is de volgende stap het vermarkten van het product. “We moeten per scheepstype en klantvraag bekijken aan wat voor rotor er precies behoefte is. Hoeveel zijwaartse kracht je wilt opwekken, hangt bijvoorbeeld af van de grootte van het schip. En soms zijn er ook diepgangsbeperkingen op zee die weer van invloed zijn op de afmetingen van de rotor”, aldus Hertzberger. “In ieder geval is het nuttig voor schepen die broachingsgevoelig zijn.”

Het voorkomen van broaching betekent naast een verbeterde veiligheid ook meer comfort voor de mensen aan boord. “Comfort staat bij ons vrij hoog in het vaandel. We werken daarom ook aan een ride control”, vervolgt Hertzberger. “Dit nieuwe systeem kan een schip actief aansturen op basis van realtime golfinformatie.”

Golven voorspellen

Damen heeft samen met NextOcean een prototype getest van een golfradarsysteem dat in staat is op korte termijn aankomende golven te voorspellen. Dit biedt de mogelijkheid om aan boord te anticiperen op naderende hoge golven tijdens operaties en kan dienen als input om manueel of automatisch gas terug te nemen of de koers te wijzigen. Het biedt meer comfort, maar het is het ook een wens van de reddingsbrigade. “Zij kunnen met een juiste golfradar sneller en slimmer varen wanneer ze op voorhand weten wat voor golven er zich bevinden voorbij hun zichtveld”, licht Hertzberger toe.

Er is al op modelschaal aangetoond dat het automatisch aansturen van de gashendel inderdaad leidt tot het verlagen van acceleraties. “Voor de ride control-toepassing moeten we naar een sensor die nog nauwkeuriger informatie geeft over een korte horizon”, aldus Hertzberger. “Het project is technisch haalbaar en heeft een mooie toekomst voor zich. De theorie en modeltesten gaan we nu doortrekken naar meetcampagnes op ware grootte.”

Partners Maritiem Nederland