In havens is autonoom varen voorlopig geen optie | Maritiem Nederland
Nieuws
Remco Pikaart, Robert Hekkenberg en Thijs Hasseling tijdens de geanimeerde paneldiscussie (foto: Jari Mulder)

In havens is autonoom varen voorlopig geen optie

Lennart Kik | woensdag 19 juni 2019
Smart Maritime Technology

Op 13 juni kwamen een kleine honderd maritieme professionals bij de VNAB in Rotterdam bijeen voor een inspirerende bijeenkomst over slimme maritieme techniek. Hoogtepunt was een paneldiscussie over autonoom varen. Dat 'human-assisted autonomy' haar intrede zal doen in de scheepvaart, lijkt zonneklaar. "Voorlopig is autonoom varen in de haven geen optie", zegt MARIN-onderzoeker Thijs Hasselaar.

Tijdens het Smart Maritime Technology event, georganiseerd door Maritiem Nederland en zusterblad TW, gaven binnenvaartondernemer Remco Pikaart (Shipping Factory) - met assistentie van David Woudenberg (Xomnia) - Thijs Hasselaar (onderzoeker MARIN) en Robert Hekkenberg (universitair hoofddocent TU Delft) hun visie op een 'autonome' toekomst in de binnenvaart en de zeevaart. De stellingen van de paneldiscussie maakten de tongen nog wat verder los.

Over de stelling dat autonoom varen in de binnenvaart moeilijker is dan in de zeevaart, zei Hekkenberg dat de uitdagingen in beide sectoren anders liggen. "Op zee liggen ze vooral in de machinekamer, in de binnenvaart meer bij navigatie." 

Ondiepe Rijn

Pikaart sluit niet uit dat autonoom varen in de binnenvaart moeilijker kan zijn, zeker gezien de ondieptes op de Rijn en lastige manoeuvres bij laagwater op de vaarwegen. "Maar het gaat vroeg of laat gebeuren. Een goede zaak, want het biedt ondernemers in de binnenvaart de mogelijkheid hun bedrijfsmodel in eigen hand te houden. Werken in de binnenvaart zal 'cooler' worden en meer hoger opgeleiden trekken."

Autonoom varen betekent niet dat we afscheid moeten nemen van zeevarenden, stelt Hekkenberg. "Dankzij de techniek kunnen we wel voorsorteren op een toekomst waarin de crew verder wordt gereduceerd. Geen slechte ontwikkeling, gezien het oplopende tekort aan zeevarenden."

Data science

De stelling dat er in 2050 geen zeevarende Nederlanders meer zullen zijn, vond weinig instemming. Hekkenberg: "Zeevarenden zullen een ander profiel hebben. Ze zullen een technische achtergrond moeten hebben in ICT en Data Science."

De vraag is of maritieme professionals al klaar zijn voor autonoom varen, nu de techniek dit mogelijk maakt of steeds dichterbij brengt. Hekkenberg had verwacht dat maritieme studenten huiverig zouden zijn om mee te doen met zijn onderzoek. Het tegendeel bleek waar. "Zeevaartscholen stonden vooraan bij het project. De grote uitdagingen zitten meer bij de techniek dan bij de mensen."

Onderzoekers van autonome scheepvaart kunnen veel leren van de projecten met autonoom rijden. "Voor een groot deel kunnen we parallel werken, maar er zijn ook specifieke vraagstukken in de scheepvaart", zegt Hasseling. "Vooral op het gebied van collision avoidance valt er een hoop te leren van de ervaringen met autonoom rijden."

Autonoom rijden

Over de stelling dat autonoom varen makkelijker is dan autonoom rijden, waren Pikaart en Hekkenberg het opvallend eens. "In de scheepvaart heb je meer tijd om vooruit te kijken en te anticiperen op hachelijke situaties", aldus Pikaart, die 'jeuk' zei te krijgen van de woorden 'autonoom varen'. Hij pleitte ervoor om voortaan te spreken van '(human) assisted' varen. 

"Op open zee is autonoom varen inderdaad makkelijker dan autonoom rijden", stelt Hasseling. "Maar in de haven mag er gewoon niets mis gaan. Daar is autonoom varen voorlopig geen optie."

Partners Maritiem Nederland