Bouw Vlaams-Nederlandse zeesluis kan in 2017 beginnen | Maritiem Nederland
Achtergrond

Nieuwe Sluis zorgt voor meer binnenvaart tussen Parijs en Rotterdam


Bouw Vlaams-Nederlandse zeesluis kan in 2017 beginnen

Benno Boeters | vrijdag 11 maart 2016
Zeevaart, Binnenvaart, Baggeren, Havens

De Nederlandse minister heeft haar handtekening gezet onder het tracébesluit, het verdrag met Vlaanderen is ook per 1 maart van kracht, kortom: de Nieuwe Sluis in Terneuzen is een stap dichterbij. Na jaren van voorbereiding onder toezicht van de Vlaams-Nederlandse Scheldecommissie moet de bouw in najaar 2017 beginnen.

Nederland en Vlaanderen combineren hun expertise in het project. Meer naar het oosten, in Antwerpen, zijn de bouwers zo goed als klaar met de nieuwe Deurganckdoksluis (op dit moment de grootste zeesluis ter wereld: 500 m lang, 68 m breed, 17,8 m diep) op de linkeroever van de Schelde, die toegang geeft tot de Waaslandhaven. Die sluis krijgt overigens bij de ‘inhuldiging’, begin juni, een nieuwe naam: de Kieldrechtsluis. BAM neemt, met Jan De Nul en Eiffage, deel in het Antwerps consortium, en de aannemer bouwt ook straks met VolkerWessels de nieuwe zeesluis in IJmuiden.

Seine-Scheldeverbinding

Tussen de West- en Oostsluis in Terneuzen komt in het verlengde van de huidige Middensluis – iets verder landinwaarts – de Nieuwe Sluis van 427 m lang, 55 m breed en 16 m diep (ofwel 137 m langer, 15 m breder en 2,5 m dieper dan de Westsluis). Zo kunnen niet alleen grotere zeeschepen van en naar de haven van Gent varen, het hele sluizencomplex is essentieel in de ontwikkeling van de Seine-Scheldeverbinding, die meer binnenvaart tussen Parijs en Rotterdam mogelijk moet maken.

Daarom draagt de EU ook bij in de kosten (48 miljoen euro uit de Connecting Europe Facility, voorheen TEN-T). Nederland draagt bij voor 188 miljoen euro; de rest van de totale geraamde investering van 1,14 miljard euro betaalt Vlaanderen. Dat is inclusief dertig jaar beheer en onderhoud.

De verwachting is natuurlijk dat meer scheepsverkeer, zowel zee- als binnenvaart, de economische activiteit in de Kanaalzone stimuleert. In Terneuzen draait het vooral om de procesindustrie en chemie (Dow Chemical), meer naar het zuiden bij Gent bevindt zich de auto- en autostaalindustrie. Het tussenliggende deel van Zeeuws-Vlaanderen is land- en tuinbouwgebied.

Tijdens de bouw geen hinder

"We gaan bouwen op een langgerekte strook in het kanaal, waarbij alle functies moeten doorgaan", zegt omgevingsmanager Harm Verbeek van Rijkswaterstaat. "Niet alleen de scheepvaart via de Oost- en de Westsluis in Terneuzen moet doorgaan, maar ook de drie andere functies: waterkering, peilbeheer op het kanaal en het wegverkeer over de sluis. We zijn nu bezig met de renovatie van de bediening en de aandrijving van de Oost- en Westsluis, om hier het risico op stremming te minimaliseren."

"De Middensluis, die dateert uit 1910, is weliswaar in de jaren tachtig gerenoveerd, maar is vooral te smal voor moderne zeeschepen. Door de nieuwe sluis aan de zuidkant te bouwen, ontstaat ook een langere toegangsgeul waardoor schepen vanaf de Westerschelde meer ruimte hebben om snelheid te minderen. De loodsen hebben aangegeven dat dat nodig is voor de veiligheid", vertelt Verbeek.

Vier deuren, twee reserve

De sluis krijgt vier deuren: twee aan elke kant waarbij de ‘tweede’ deur als reserve dienstdoet. De vier roldeuren van elk 55 m moeten volledig naast de kolk te rijden zijn, hetgeen dus groot beslag doet op de ruimte. Bovendien stelt de opdrachtgever, de Vlaams-Nederlandse Scheldecommissie, de eis dat de deuren kleppen krijgen om water in en uit te laten stromen. Deze sluiskolk krijgt dus geen omloopriolen.

Ingenieursbureau LievenseCSO in Breda stelde het referentieontwerp voor de nieuwe sluis op, waarmee vervolgens een kostenraming is gemaakt. De uitvraag gaat echter op basis van functionele eisen. Aannemers die willen meedoen in de aanbesteding voor het design & constructcontract hebben dus een ruime ontwerpvrijheid. Begin 2017 verwacht de Vlaams-Nederlandse Scheldecommissie de biedingen binnen te hebben.

Net als bij de nieuwe zeesluis in IJmuiden heeft de VNSC nog geen oplossing voor de toenemende verziltingskans in de bodem langs het kanaal, door de grotere sluisopeningen en dus een groter debiet bij de schuttingen. Verbeek tekent daarbij aan: "We blijven binnen de norm van de Kaderrichtlijn Water voor het Kanaal Gent-Terneuzen."

3D-animatie Nieuwe Sluis in Terneuzen:

Partners Maritiem Nederland